Γιατί τρέχω τελικά; Κύριο

By 02 Ιουν 2017

Αρχίζουν τα ποδαράκια σου να τρέχουν. Προπόνηση. Σκέφτεσαι. Μπορεί και όχι. Αλλά έτσι κι αλλιώς, σε λίγο οι ενδορφίνες θα χορεύουν στο αίμα σου και θα τραβάνε τις άκρες των χειλιών σου από ευχαρίστηση που τα καταφέρνεις, ενώ ο ιδρώτας στους κροτάφους σου αρχίζει να ξεπλένει τις ενοχές σου από το παραπανίσιο που έφαγες χθες. Βαραίνουν τα πόδια σου κι η ανάσα σφυρίζει κλέφτικα μέσα στα δόντια σου. Δουλεύουν όλα στο κόκκινο και όσο το γαλακτικό αρχίζει να μπλοκάρει τις μύες σου, το μυαλό αρχίζει να σου βγάζει επιλογές με κενά κουτάκια δίπλα τους, για να βάλεις το «τικ»: να σταματήσω / ας κάνω άλλο ένα χιλιόμετρο / θα συνεχίσω γιατί έχω αγώνα / θα τα καταφέρω, είμαι τέλειος / η δικαιολογία της κράμπας είναι αρκετή για τον προπονητή μου ; / γιατί τρέχω ;

 

Γιατί τρέχω;


Τρέχω γιατί είναι της μόδας. Τρέχω γιατί αγόρασα τόσο ακριβά παπούτσια. Τρέχω γιατί κάνει καλό στην υγεία, όλοι το λένε. Τρέχουμε με την παρέα μου. Τρέχω γιατί έχω τους χορηγούς μου, όλοι περιμένουν να πάω καλά στον επόμενο αγώνα. Τρέχω γιατί «είμαι κι ο πρώτος». Τρέχω μακριά από τα προβλήματά μου. Τρέχω να βρω τον εαυτό μου…

 

Γιατί τρέχουν ολοένα και περισσότεροι τελευταία;


Τα άτομα με τα κολάν έχουν μπει στο οπτικό μας πεδίο. Εκείνη η εποχή όπου ο «περίεργος» δρομέας –γνωστός μόνο σε μια μικρή κάστα ανθρώπων– ήταν ο συγκεκριμένος άγνωστος, που δεν τον αναγνώριζε κανένας στο δρόμο, στο γήπεδο και συνήθως ήταν ο τρελός που τρέχει, χωρίς να ξέρουν ούτε καν γιατί το κάνει, έχει περάσει. Τώρα, έχει δώσει τη σκυτάλη στον «δικός μας» Γιωργάκη, το γιο της κυρά Μάρως, στον δεύτερο όροφο στην πολυκατοικίας, που «τρέχει, το πουλάκι μου», ακόμα και στον μαραθώνιο. «Τρέχει το παιδί», «φέτος θα γίνει αγώνας στο χωριό».


Αγώνες ξεφυτρώνουν παντού σαν τα μανιτάρια, σε κάθε γωνίτσα, ραχούλα, μονοπάτι και άσφαλτο της χώρας μας και όλοι θεωρούν πως δεν είναι και τόσο τρελό να συμμετάσχουν. Όλα, όμως, τα πόδια που στέκονται στη γραμμή της εκκίνησης, δεν έχουν πονέσει από τον ίδιο κόπο και δε θέλουν να φτάσουν στον τερματισμό για τον ίδιο λόγο. Λογικό. Η πρώτη σκέψη δεν θα είναι ίδια με την τελευταία, όμως, για κανέναν τους.


Όλοι, όμως, στέκονται έχοντας στο στέρνο τους μια πεθυμιά: άλλοι απλά να ξεκινήσουν , άλλοι απλώς να τερματίσουν, κάποιοι απλώς για να πουν πως τρέχουν κι άλλοι γιατί αυτή είναι η δουλειά τους.


Θα φανεί η διαφορά καθώς θα μιλήσουμε για το καθένα ξεχωριστά. Δεν θα κάνω το λάθος να χωρίσω τους δρομείς σε διάσημους και μαχητές, κατά τα εικότα δημοφιλούς «επιβιώσαντος» τηλεοπτικού παιχνιδιού. Όλοι εξάλλου, επαγγελματίες ή μη, αντιμετωπίζουν, αργά ή γρήγορα τα ίδια προβλήματα. Είτε σωματικά, είτε ψυχολογικά. Η εμπειρία που έχουν για να τα λύσουν, διαφέρει. Η εμπειρία που δεν προέρχεται μόνο από την συμμετοχή σε αγώνες και τις ώρες προπόνησης, αλλά κυρίως από την εσωτερική ωριμότητα. Ο όρος της ωριμότητας που χρησιμοποιώ, έχει άμεση συνάρτηση με την πειθαρχία. Θα ήταν λάθος να πιστεύαμε πως η πειθαρχία είναι αθλητικός όρος. Ο αθλητισμός, όμως, σε βοηθάει να την αναπτύξεις. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν αναφέρεται μόνο στην πιστή υπακοή των ασκήσεων, των προπονήσεων και την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων, αλλά κυρίως στην Διαχείριση των συναισθημάτων και των καταστάσεων: της ήττας, της νίκης, των «φίλων», των «ευκαιριών», των «γιατί» ….διαχείριση του εαυτού σου….

 

Κι έτσι πάλι, γυρνάμε στο ερώτημα «γιατί τρέχω».

 


Τα σκηνικά


Έχοντας από το 2012 φωτογραφίσει διάφορους αγώνες και δρομείς, το μάτι μου στάθηκε σε πολλά συνοφρυωμένα φρύδια, προβληματισμένα κλειστά χείλη και μάτια που έψαχναν. Δεν τα φωτογράφησα. Προσπαθούσα να καταλάβω. Σίγουρα κάποιοι ήταν ευχαριστημένοι απλώς με την συμμετοχή τους σ΄έναν αγώνα και θα κοιμηθούν με το μετάλλιο αγκαλιά, σα παιδιά. Συγγενείς και φίλοι τους περιμένουν στο τερματισμό και ίσως τρέχουν και με το παρεάκι τους. Πιο κάτω θα δεις ένα τσούρμο ομαδίτσες με ίδιες μπλουζίτσες και συνήθως είναι γνωστοί «θαμώνες» αγώνων, που έχουν βάλει το τρέξιμο στη ζωή τους ως τρόπο ζωής και έχουν μείνει ενσυνείδητα σε ένα επίπεδο καλό, χωρίς να είναι επαγγελματίες. Κάνουν την τρέλα τους και συνήθως είναι αγαπητοί στους περισσότερους. Το μάτι σου θα εντοπίσει και άτομα μονήρη, που έρχονται, τρέχουν και φεύγουν σιωπηλά, χωρίς τυμπανοκρουσίες και κοινωνικότητες, έχοντας κατά νου «το έκανα κι αυτό». Σαφώς θα απορήσεις με άλλους, που ούτε γυμνασμένοι φαίνονται, ούτε προετοιμασμένοι για τον συγκεκριμένο αγώνα είναι, αλλά στέκονται στην αφετηρία και μέχρι τον τερματισμό, έχουν πολλά «κουίζ» να λύσουν και μπόλικα μαθήματα, που δεν γύρευαν, να πάρουν. Ούτε καν φαντάζονται από πριν τι εμπειρίες θα φωλιάσουν στο μυαλό τους. Ποτέ δεν ξέρεις.


Κάποιοι όμως, παρά την επιτυχία τους, τους χρόνους τους, θα είναι στεναχωρημένοι. Θα κρύβουν την τσαντίλα τους, για τη κόντρα με τον περσινό τους χρόνο και δεν θα μπορούν να κρύψουν από τους χτύπους της καρδιάς τους, το άγχος λόγω της παρουσίας ενός νέου «γερού χαρτιού» (ε, «γερού ποδιού» ήθελα να πω).


Το χρονόμετρο αμείλικτο.


Άλλοι το υπολογίζουν, άλλοι δεν τους νοιάζει. Και η δεύτερη κατηγορία λέει ψέματα.


Αυτοί όμως που το υπολογίζουν περισσότερο, είναι όσοι, δεν τρέχουν.


Είναι αυτοί που το «αγοράζουν». Είναι αυτοί που θα το φωτογραφήσουν. Αλλά κι αυτοί που μένουν γύρω σου για να το σχολιάσουν: «Ο Νίκος δεν πήγε καλά σε αυτόν τον αγώνα. Τον πέρασε ο Γιώργος. Μα φορούσε λάθος παπούτσια ;». Όσοι σου σφίγγουν το χέρι όταν είσαι ο πρώτος και όσοι απομακρύνονται σαν να έχεις γρίπη, σα τολμήσεις να τερματίσεις τέταρτος. Αλλά, ξέρω: Δεν ήταν αυτοί χθες στο δωμάτιό σου, που δεν μπορούσες να κοιμηθείς από το άγχος, ούτε θα είναι εκεί, όταν πας να μπεις στο ντουζ κουτσαίνοντας . Αν δεν κάνω λάθος, δεν ήταν καν στην προπόνηση που έκανες προχθές στη βροχή και είχες σημειώσει καλύτερο χρόνο από σήμερα και τις ώρες που ήσουν στον φυσικοθεραπευτή, προσπαθώντας να «σπάσεις» μία θλάση, εκείνοι κάπου σίγουρα θα έπιναν ξέγνοιαστοι καφέ, ενώ τη στιγμή που γελάς στο στρογγυλό φακό της μηχανής τους, καμιά αναμνηστική φωτογραφία δεν θα δείχνει το πόνο από την ριμάδα την κράμπα σου. Αλλά σίγουρα κανείς δεν ξέρει πως στεναχωρήθηκες με την κόρη σου που ήταν άρρωστη, ή και πως, πολύ απλά, είναι φυσικό μια φορά να μην τα πας καλά.


Αυτό σε «τρώει» ήδη από τα μισά της διαδρομής. Ποια δικαιολογία θα μασήσουν καλύτερα τα δόντια σου στο τερματισμό κι εκείνοι που θα την ακούσουν. Κι αυτό όταν δεν πας καλά. Υπάρχουν όμως και οι στιγμές που ξέρεις πως πας καλύτερα από όλους. Για αυτό τρέχεις;


Πίσω από τα χαμόγελα , κρύβονται οι ανασφάλειες.

 



Γιατί τρέχεις τελικά;


Η βιομηχανία του αθλητισμού έχει τεντώσει τις άκρες των πλοκαμιών της και στο «ερασιτεχνικό» τρέξιμο. Εταιρείες σπονσοράρουν αθλητές, που έχουν «ιδρώσει» να αποδείξουν ότι το αξίζουν και μετά ιδρώνουν πολύ περισσότερο για να συνεχίζουν να το αξίζουν. Στολίζονται σα χριστουγεννιάτικα δέντρα με τα καλύτερα υλικά, ρούχα παπούτσια, ρολόγια και γίνονται πρότυπα. Και καλά κάνουν! Έτσι πρέπει οι εταιρείες να έχουν τους καλύτερους. Είναι λογικό. Και τους παρέχουν όσα περισσότερα γίνεται. Αν και δεν μπορούν πολλά. Τα περισσότερα είναι ένα προσωπικό στοίχημα.


Το χαίρονται; δηλαδή όλοι τους ξεκινούν έναν αγώνα σαν και χαρά; Μπορεί και σαν αγγαρεία;


«Το τρέξιμο είμαι εγώ», μας είπε ένας γνωστός αθλητής. «Ο αγώνας είναι συνέχεια της προπόνησης μου και όχι αυτοσκοπός», μου εκμυστηρεύτηκε ένας άλλος. Κάποια στιγμή όμως ένας δρομέας μου έκλεισε το μάτι και μου είπε «Μαριγώ, δεν μπορώ να μην πάω να τρέξω αύριο στον αγώνα. Και δεν θέλω», σαν να μου μιλούσε για δουλειά γραφείου.


Δίπλα του στον τέλειο, θα είναι και ο γιος της κυρίας Μαρίας, που τον έχει πρότυπο. Θα του ζητήσει στο τέλος του αγώνα να φωτογραφηθούν μαζί και να του πει ένα –δυο tips για την προπόνηση. Σίγουρα θα θέλει να αγοράσει τα ίδια παπούτσια και εκείνο το τεχνικό μπλουζάκι του. Ίσως θα του ζητήσει ένα προπονητικό πρόγραμμα και σαφώς θα είναι από τους πρώτους που θα δηλώσουν συμμετοχή σε ένα μίνι προπονητικό camp, που θα διοργανωθεί και στο οποίο θα προλάβει να πάρει μόνο μία μυρωδιά από το τι σημαίνει πραγματικά να τρέχεις.

 

 

Δίπλα του αύριο, θα είναι κι αυτός που θα «μπει» στον αγώνα, για να «κλέψει» κάποια χιλιόμετρα, για να τερματίσει «τελικά». Μαζί του θα ξεκινήσουν, παρασκηνιακά, αυτοκίνητα, μηχανάκια, βαγόνια του μετρό, που θα τον πάρουν από κάποιο σημείο –χωρίς να μας δουν- και θα μεταφέρουν, για να «διανύσει», κάποια ξεκούραστα χιλιόμετρα πιο μπροστά, για να βγάλει τη φωτογραφία στο τερματισμό του αγώνα της πόλης του, του μαραθωνίου και γιατί όχι, κάπως έτσι και ενός μεγαλύτερης απόστασης ιστορικού αγώνα…. Ποια «πειθαρχία» οδηγεί σε αυτήν την «εμπειρία»; Ποια συναισθήματα υπηρετούν ; Γιατί τρέχεις, πουλάκι μου;


Είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν μιλήσει ποτέ σε μάτια που έχουν χάσει την αίσθηση του χρόνου σε ένα πολυήμερο αγώνα, μέσα στο σκοτάδι, μέσα σε ένα δάσος χωρίς αίσθηση του «πάνω-κάτω-δεξιά-αριστερά», δεν τα έχουν δει να κλαίνε στον τερματισμό σαν μωρά και δεν έχουν νιώσει το «θέλω» τους να δώσουν τη ψυχή τους για μια συμμετοχή… οι λεγόμενοι «ταμένοι» υπεραποστάσεων…


Από το «γιατί τρέχεις» πήγαμε στο «πώς πρέπει να τρέχεις». Κι αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με το τι πραγματικά θέλεις να καταφέρεις τρέχοντας.


Τι καταφέρνεις με το τρέξιμο;


 Οι αναλύσεις για τα οφέλη στο σώμα σου, έχουν κάνει πολλά δάχτυλα να πληκτρολογήσουν τη σκέψη τους.


Άρα θα έθετα καλύτερα το ερώτημα τι αλλάζει το τρέξιμο στο χαρακτήρα σου ;


Έχοντας το προνόμιο της φωτογράφου και μιας «ουδέτερης» παρουσίας στο χώρο, είχα την ευκαιρία να μιλήσω με πολλούς δρομείς. Κυρίως όμως να τους ακούσω. Πολύ συχνά «προκάλεσα» συζητήσεις για να ακούσω τους φόβους τους και τα κατορθώματά τους, αλλά μόνο μέσα από τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και όχι από τις νίκες. Μια εξομολόγηση που δεν θα ενσαρκωθεί εδώ ονομαστικά, αλλά θα με βοηθήσει να καταλήξω σε κάποια συμπεράσματα και να τα μοιραστώ μαζί σας.


Σίγουρα μαθαίνεις ποιος είσαι καλύτερα μέσα από το τρέξιμο. Είτε πρόκειται για μια απόσταση πέντε χιλιομέτρων, που όλο σκέφτεσαι πώς τα καταφέρουν οι άλλοι στα περισσότερα χιλιόμετρα, είτε σε αγώνες υπεραποστάσεων, που εκεί συναντάς τη σκιά σου. Άσχετα με τι θα ομολογήσεις στους άλλους. Αλλά εσύ σίγουρα θα μάθεις περισσότερα, πόσα μπορείς να κάνεις, πόσα δεν μπορείς ακόμα να κάνεις και πώς θα ξεπεράσεις αυτά τα όρια. Μέσα από τις ήττες που αντιμετωπίζεις από τις σωματικές σου αδυναμίες, συνειδητοποιείς πως έρχεται η ψυχή στο στόμα για να σε σώσει. Το σθένος σε κάνει να συνεχίσεις. Η ψυχή. Οι άλλοι όμως, αναφέρουν τον εγωισμό, το πείσμα. Τελικά, τι χαρακτήρα διαμορφώνει το τρέξιμο ;

 

Χαράζεις χαρακτήρα ή χαρακτήρα έχεις;


Σίγουρα, σε όποιο επίπεδο απαιτήσεων κι αν εμπλακείς, θα μάθεις καλύτερα τον εαυτό σου. Σε αυτόν θα παραδεχθείς και λάθη και ήττες. Στις γυροβολιές που έκανα σε πηγαδάκια δρομέων πριν και μετά τους αγώνες, έβλεπα τις ομοιότητές τους με τους ψαράδες. Πάντα αναφέρανε και μεγαλύτερες ψαριές και ψάρια που δεν είχαν πιάσει ποτέ. Αλλά κυρίως, σαν λεχώνες, ξεχνούσαν πολύ γρήγορα τους πόνους στη διάρκεια της δικής τους «γέννας», εκεί στο πεδίο…. Γεννιέται νέος χαρακτήρας με το τρέξιμο ; αναδιπλώνεσαι ; γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος ; πιο συνετός, ταπεινός ή πιο ψώνιο; Συνειδητοποίησα πως σε όποια κατηγορία κι αν ανήκεις, γίνεσαι αυτό που πραγματικά «είσαι».


Όλα, μα όλα αυτά που ανέφερα επιγραμματικά (λόγω της έκτασης του άρθρου) έχουν ένα κοινό παρανομαστή. Πόσο έτοιμος είσαι για την ωριμότητά σου. Νέους αθλητές που έχουν βγει μπροστά τα τελευταία δύο με τρία χρόνια, κάποιοι τους περιμένουν στην γωνία, περιμένοντας να «πέσει η σκόνη». Μετά βλέπεις τι έχει μείνει και πως το διαχειρίζεται ο αθλητής. Εκεί ξεχωρίζεις έναν αθλητή από τους χαρταετούς. Γιατί κανένας χαρταετός δεν αφήνει «ίχνη» πίσω του…


«Είχα επιλογές, Μαρία, μετά την διάκρισή μου, να πάω σε καλύτερους προπονητές και ομάδες, αλλά έμεινα σε αυτόν που με τυραννούσε περισσότερο κι ας έχασα από προβολή και ευκαιρίες», μου είπε ένας καταξιωμένος αθλητής. «Γιατί, συνέχισε, ήξερα πως θα κάνω τη διαφορά από τη σκληρή δουλειά και όχι από τις δημόσιες σχέσεις». Αυτή ακριβώς η φράση με έκανε να κοιτάω τα παπουτσάκια στις αφετηρίες καλύτερα. Την άλλη μέρα του αγώνα, τα προφίλ στο fb πιο προσεκτικά. Ποιος έτρεξε για να το δείξει και ποιος τρέχει για να τρέξει ξανά.

 

 

Γιατί τρέχεις ; Για να το δείξεις ; να το μοιραστείς ; να το νιώσεις ; να «δείξεις»;


Το εφήμερο γίνεται διαχρονικό μέσα από τη φωτογραφία.


Και πραγματικά, θα μου επιτρέψετε να οργιστώ, ως ορειβάτης, που το μεγαλύτερο μέρος της δικής μου νιότης και δράσης στα βουνά, το πέρασα χωρίς κινητό και κάμερα κι έχω μόνο φίλους να λέμε όσα ζήσαμε.


Ποιος να δείξει; Αυτός που «έτρεξε» Μαραθώνιο; Ποιος ; αυτός που πήδηξε κάτι προστατευτικά σίδερα ή ο άλλος που πήρε το μετρό και τελικά τερμάτισαν πιο γρήγορα και από Κενυάτη; για να το δείξει ….. Σε ποιους να το δείξει ;


Αμέσως συνειδητοποιούμε πως όλο το οικοδόμημα της ευτυχισμένης πραγματικότητας τρίζει.


Ποια πειθαρχία «φτιάχνει» μια στιγμιαία εμπειρία;


Γιατί κι αν ακόμα δεν ξανατρέξεις, μια φωτογραφία θα επιβεβαιώνει πως «τρέχεις». Αυτός που ποτέ δεν έκλαψε στα τελευταία μέτρα ενός «γρήγορου» αγώνα, από την πίεση της τελευταίας του ανάσας, αυτός που δεν ξάστηκε μέσα σ΄ένα δάσος του γνωστού μας αγώνα υπεραπόστασης, αυτός που δεν άρχισε να βλέπει  φαντάσματα από την κούραση και αυτός που δεν μπορεί να συνεφέρει τους πόνους του, για μιαν αγάπη ζωής….


Όχι μόνο σε έναν αγώνα, αλλά και στη ζωή. Όταν συναντήσεις έναν αθλητή-δρομέα, αντί να τον θαυμάσεις για την νίκη του, μείνε δύο λεπτά περισσότερο να δεις πίσω από αυτό: θαύμασε τον γιατί έμαθε να αντιμετωπίζει τον εαυτό του. Αυτός ο άνθρωπος είναι έτοιμος πια όχι μόνο να αντιμετωπίσει έναν αγώνα. Αλλά και τη ζωή. Έχει «εκπαιδευτεί» να αντιμετωπίζει δυσκολίες, είναι άνθρωπος που έχει πονέσει για ό,τι αγαπά και ξέρει να το διεκδικεί. Θαύμασε του αυτή τη δύναμη.


Οτιδήποτε επιλέγει ο άνθρωπος ως μέσο ψυχαγωγίας, ουσιαστικά οδηγείται με το πέρασμα του χρόνου, στην ουσία της ετυμολογίας της λέξεως: εκπαιδεύει (-αγωγία= αγωγή) την ψυχή του και θα τολμήσω να χρησιμοποιήσω και την άλλη έννοια, του «οδηγεί» (άγω) την ψυχή μου. Το τρέξιμο, λοιπόν, δεν είναι αυτοσκοπός, αν και έτσι φαίνεται στους περισσότερους. Όταν όμως, τελειώσουν οι δυνάμεις και οι νίκες του, λόγω ηλικίας, αντί να στεναχωριέται, πρέπει να σκέφτεται τι κέρδισε. Και θα ήταν κρίμα να νομίζει πως είναι μόνο τα μετάλλια και τα κύπελλα. Κέρδισε το «είναι» του.


Για αυτούς , λοιπόν, γράφω σήμερα ….. εκείνους που ξέρουν γιατί τρέχουν…..

 

Μαρία Παπαμιχαήλ

Photo copyright: Μαρία Παπαμιχαήλ

ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΑΓΩΝΕΣ