Είναι οι ανεμογεννήτριες πραγματικό ανάθεμα; Ανάθεμα δεν είναι, άλλωστε η αιολική ενέργεια αποτελεί μία από τις πιο βασικές πηγές ανανεώσιμης ενέργειας. Αλλά… Στην Ελλάδα τρέχοντας να προλάβουμε τον στόχο του 20% παραγωγής ενέργειας μέσω ανανεώσιμων πηγών μέχρι το 2020, δεν αποφεύγουμε τις γρήγορες και εύκολες λύσεις, θυσιάζοντας έναν πολύτιμο τόπο όπως είναι τα Άγραφα – και όχι μόνο. Άλλωστε από το 1982 και την πρώτη εγκατάσταση αιολικού πάρκου στη Κύθνο μέχρι σήμερα είναι ίσως η πρώτη φορά που οι αντιδράσεις είναι απολύτως δικαιολογημένα τόσο έντονες.

Οι ανεμογεννήτριες αλλοιώνουν αναμφισβήτητα το φυσικό τοπίο, επηρεάζουν την χλωρίδα και πανίδα, δημιουργούν απόβλητα, προκαλούν θόρυβο και το πραγματικό όφελός τους είναι εν τέλει αμφισβητήσιμο σε σχέση με όλα τα παραπάνω τα οποία και προκαλούν. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι χώρες με παράδοση δεκαετιών στην εκμετάλλευση αιολικών πάρκων αντιμετωπίζουν πλέον με σκεπτικισμό την συνέχιση των επενδύσεων σε αυτά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γερμανία που παρ’ όλο που κατέχει ηγετική θέση στη χρήση αιολικής ενέργειας, δεν κατάφερε να υποκαταστήσει μέχρι σήμερα κανένα σταθμό παραγωγής πυρηνικής ενέργειας ή άνθρακα ενώ αμφισβητείται στο εσωτερικό της η ενεργειακή της πολιτική. Άλλωστε όπως αναφέρεται και σε άρθρα η Γερμανία στρέφεται όλο και περισσότερο στην ηλιακή ενέργεια – ποιος, η Γερμανία! Στην πιο πρόσφατη έκδοση του σχεδίου της χώρας για την προστασία του κλίματος μέχρι το 2030, ο στόχος για την εγκατεστημένη ισχύ αιολικής ενέργειας έως το 2030 έχει μειωθεί, ενώ ο στόχος για την ηλιακή ενέργεια έχει αυξηθεί σημαντικά…

Στις ΗΠΑ σε δύο δημοσιεύσεις που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά Environmental Research Letters και Joule, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ θεωρούν ότι η μετάβαση στην αιολική ή ηλιακή ενέργεια στις ΗΠΑ θα απαιτούσε πέντε έως 20 φορές περισσότερη γη από ό, τι είχε προηγουμένως θεωρηθεί. Αν εν τέλει οι αιολικές αυτές φάρμες υλοποιηθούν, θα ανεβάσουν τις μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες στις ηπειρωτικές ΗΠΑ κατά 0,24 βαθμούς Κελσίου!

Για να μην αναφέρουμε τα πρώτα «νεκροταφεία» ανεμογεννητριών… Στην πρωτοπόρα Κύθνο εδώ και χρόνια οι τουρμπίνες έχουν βγει εκτός λειτουργίας μετατρέποντας τους γιγάντιους ανεμόμυλους σε φαντάσματα με έλικες ενώ και στη Ν. Εύβοια κανείς δεν έχει μεριμνήσει για την απομάκρυνσή τους. Με μέσο όρο «ζωής» των ανεμογεννητριών τα 20-25 χρόνια, η συζήτηση για τα υπέρ και τα κατά γέρνει πολλές φορές προς το δεύτερο.

Το μάθημα της Πελοποννήσου επίσης φαίνεται δεν μας είναι αρκετό. Το δίκτυο στην Πελοπόννησο είναι κορεσμένο, όπως αναφέρουν έγγραφα της ΔΕΗ και της ΑΔΜΗΕ ήδη από το 2008. Άρα το ρεύμα που παράγουν οι ανεμογεννήτριες δύσκολα και κατά μικρό μόνο μέρος μπορεί να παροχετευτεί στο δίκτυο. Ούτε μπορεί να αποθηκευτεί ούτε συμφέρει (λόγω απωλειών) η εξαγωγή στο εξωτερικό.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν είναι κατάρα, το αντίθετο προφανώς. Αρκεί η εγκαταστάσεις παραγωγής τους να μην επιφέρουν τελικά το ανάποδο αποτέλεσμα. Και στην περιοχή των Αγράφων, το έγκλημα που συντελείται είναι τεράστιο, το περιβαλλοντικό κόστος ανυπολόγιστο.

Είμαστε αντιμέτωποι με μια τεράστια αντίφαση. Προσπαθώντας να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή προωθώντας την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είμαστε πρόθυμοι να θυσιάσουμε κάποιες από τις πιο σπάνιες φυσικές ομορφιές του τόπου μας. Είμαστε έτοιμοι να ισοπεδώσουμε τη μισή Πίνδο, για να τη γεμίσουμε με ανεμογεννήτριες, που ηλεκτροδοτούν με τρόπο εξαιρετικά αναξιόπιστο και αβέβαιο. Εκατοντάδες χιλιόμετρα χωματόδρομων θα διανοιχθούν από όπου θα περάσουν οι χιλιάδες τόνοι σίδερο που θα ντύσουν τις βουνοκορφές.

Το σχέδιο για τα Άγραφα προβλέπει συνολικά δεκάδες ανεμογεννήτριες. Η εγκατάσταση αφορά διάφορες κορυφογραμμές του αχανούς συμπλέγματος των άγριων Αγράφων σε πέντε σημεία στα οποία έχουν ήδη εκδοθεί οι άδειες εγκατάστασης. Οι προσφυγές των ενεργών πολιτών που αντιστέκονται αφορούν δύο από αυτά τα σημεία. Οι επεμβάσεις που προγραμματίζονται για να σταθούν αυτοί οι γίγαντες είναι τεράστιας κλίμακας. Κάθε άλλη επιλογή βιώσιμης ανάπτυξης απλώς δεν θα υφίσταται, όπως είναι ο φυσιολατρικός τουρισμός. Κανείς δε θέλει να περπατάει σε βιομηχανικές ζώνες με ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Μιλάμε για ανεμογεννήτριες πάνω από τα 1700 μέτρα, πάνω σε παρθένες κορυφογραμμές. Για να μην αναφέρουμε ελλείψεις στις μελέτες – όπως καταγγέλλονται – που αφορούν το πρόβλημα υδροδότησης ολόκληρων περιοχών και χωριών μιας και σε πολλές περιπτώσεις η θεμελίωση των ανεμογεννητριών θα αλλοιώσει την μορφολογία του βουνού.

Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τα Άγραφα. Το ίδιο σχέδιο προβλέπεται για όλη την Πίνδο και την ελληνική επικράτεια. Ροδόπη, Βασιλίτσα, Όρος Χατζή, Σαμοθράκη, Βέρμιο, Πιέρια, Ακαρνανικά Όρη, Παναιτωλικό, Όρη Βάλτου, Φωκίδα, Μάνη, Καβομαλιάς, Ικαρία, Κυκλάδες είναι μέσα στα σχέδια για … ήπια ανάπτυξη.

Άλλωστε το 2020 κλείνει ένας πρώτος κύκλος για την χώρα μας όσον αφορά την ενεργειακή της πολιτική και ανοίγει ένας δεύτερος όπου μέχρι το 2030 οι επενδύσεις θα ξεπεράσουν τα 32 δις για την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην κατανάλωση ενέργειας θα φτάσει στο 32% και της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο 55% ενώ ο στόχος της εγκατεστημένης αιολικής ενέργειας υπερδιπλασιάζεται και φτάνει από τα 3 GW στα 6.4GW. Δεν θέλουμε να σκεφτόμαστε τις συνέπειες όλων αυτών σε περίπτωση που – για άλλη μια φορά – δεν ληφθούν σοβαρά υπόψη οι όποιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, μια συζήτηση που δεν θα έπρεπε να γίνεται αφού οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας υποτίθεται ότι μειώνουν ακριβώς αυτές…

Από την άλλη, ας μην ρίχνουμε όμως και εμείς τις ευθύνες στους «άλλους». Πόσοι άραγε γνωρίζουμε ότι πλέον νοικοκυριά, δήμοι, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιρισμοί, αλλά και ενεργειακές κοινότητες, θα μπορούν να παράγουν και να καταναλώνουν τη δική τους ενέργεια, χωρίς να απειλούνται από άδικη φορολογία, υπέρμετρες χρεώσεις ή γραφειοκρατικά εμπόδια; Μία Κοινοτική Οδηγία του 2018 η οποία είχε χαρακτηριστεί «Νίκη για την Ενεργειακή Δημοκρατία», πόσο εμείς οι ίδιοι την εκμεταλλευθήκαμε;

Εναλλακτικές υπάρχουν. Γεωθερμία, ηλιακά συστήματα, πλωτές ανεμογεννήτριες, η ανάπτυξη και επιδότηση οικιακών συστημάτων μικρής κλίμακας και άλλες εναλλακτικές μπορούν να αποτελέσουν την απάντηση στην αποψίλωση δασών και κορυφογραμμών στη χώρα μας.

Πριν είναι πολύ αργά, ας ενώσουμε λοιπόν και εμείς τη δική μας φωνή ενάντια σε όσους θέλουν να μετατρέψουν τα τελευταία αγνά καταφύγια της φύσης, τα βουνά μας, σε αχανή πεδία ασχημονούντων σιδερένιων ανεμόμυλων…