Η ιστορία των περιηγήσεων και των εξερευνήσεων του Ολύμπου καθώς και ο αγώνας για την κατάκτηση της ψηλότερης και απάτητης κορυφής του αρχίζει από τη στιγμή που αυτές γίνονται για λόγους επιστημονικούς, περιέργειας για ανακάλυψη νέων τόπων ή ευχαρίστησης για την προσπάθεια ανάβασης του βουνού και των κορυφών του. Μέχρι τότε, μια σειρά από διαφορετικούς ανθρώπους τριγυρνούν στις κορυφές του βουνού, για τους δικούς του λόγους ο καθένας αλλά χωρίς να ενδιαφέρονται να αναρριχηθούν στην ψηλότερη κορυφή. Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, μοναχοί από τη Μονή Αγίου Διονυσίου αλλά και από άλλα μοναστήρια της περιοχής, ανεβαίνουν στην κορυφή του Προφήτη Ηλία (2801μ) κάθε Ιούλιο για να λειτουργήσουν το μικρό εκκλησάκι της κορυφής του. Ληστές, άτακτοι και ανυπότακτοι στην εξουσία του Σουλτάνου, όπως και μαχητές σε επαναστατικές περιόδους, βρήκαν καταφύγιο στον Όλυμπο, και περιπλανήθηκαν σε όλα τα μήκη και πλάτη του βουνού. Κυνηγοί αγριοκάτσικων από τα γύρω χωριά βρίσκονταν πολύ συχνά στις κορυφές, αναζητώντας τα "κρησφύγετα" των επιδέξιων αυτών ζώων. Επίσης, κτηνοτρόφοι έβγαζαν στα αλπικά λιβάδια της Μπάρας τα κοπάδια τους τα καλοκαίρια.

Εκεί που το χιόνι, ο ουρανός και η θάλασσα, σμίγουν με τον άνθρωπο

του Μιχάλη Στύλλα

Η ιστορία έχει διδάξει ότι οι περίοδοι οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, όπως η συγκεκριμένη που διανύουμε, προσφέρουν ευκαιρίες για μερική ανατροπή και ανανέωση παραδοσιακών απόψεων και ιδεολογιών, μέσω κυρίως του επαναπροσδιορισμού των κοινωνικών αξιών.

Ο Όλυμπος, έχει ιστορικά αποτελέσει το φυσικό και πνευματικό σπίτι πολλών ανθρώπων οι οποίοι διακατέχονταν από ανατρεπτικές απόψεις για τα Ελληνικά κοινωνικά δρώμενα από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Ο Παρθενώνας της Ελληνικής Φύσης εκτός από οικία των Δώδεκα Θεών μέσα στο πέρασμα των αιώνων έχει διατελέσει πολυπόθητο τρόπαιο φιλόδοξων κατακτητών των κορυφών του, πεδίο βοτανολογικής και γεωλογικής έρευνας, κρησφύγετο ονομαστών ληστών, πεδίο έμπνευσης καλλιτεχνών, όπως ο ζωγράφος Βασίλης Ιθακήσιος, ενώ μεταπολεμικά στις απόκρημνες πλαγιές του Ολύμπου γράφτηκαν οι σημαντικότερες σελίδες της Ελληνικής χιονοδρομικής, ορειβατικής και αναρριχητικής ιστορίας.