H Πρώτη Unsupported Διάσχιση του Παγοκαλύμματος της Παταγωνίας

By 22 Οκτ 2003
Ο Borge Ousland, ένας βετεράνος των πολικών διασχίσεων, με σόλο πρώτες προσπάθειες σε Αρκτική και Ανταρκτική, πρόσφατα ανέβηκε και στο Έβερεστ. Αλλά σαν γνήσιος adventurer δεν αποφάσισε να ξεκουραστεί μετά την προσπάθειά του στη Στέγη του Κόσμου. Ο διάσημος 41χρονος Νορβηγός μόλις που άγγιξε το επίπεδο της θάλασσας πριν ξεκινήσει για την επόμενη περιπέτειά του. Μαζί με τον Ελβετό adventurer Thomas Ulrich (36), αποφάσισαν να διασχίσουν το «παγοκάλυμμα» της Νότιας Παταγωνίας, το τρίτο μεγαλύτερο παγοκάλυμμα στον κόσμο, με μήκος 540km (το μεγαλύτερο είναι της Ανταρκτικής με 5800km και δεύτερο αυτό της Γροιλανδίας με 2500km).

Και ποια θα μπορούσε να είναι η αξία μιας τέτοιας προσπάθειας, όταν ο ίδιος έχει διασχίσει τα υπόλοιπα δύο μεγαλύτερα? Το συγκεκριμένο έχει περαστεί μόνο μια φορά στο παρελθόν, από αποστολή που είχε υποστήριξη στη διάρκεια της προσπάθειάς της και επιπλέον, το συγκεκριμένο παγοκάλυμμα περιλαμβάνει μια σοβαρή πτώση παγετώνα (ice fall) και απαιτεί τεχνικές ορειβασίας.

Στο παρελθόν αρκετοί προσπάθησαν να το διασχίσουν αλλά μόνο μία αποστολή τα κατάφερε. Και μόνο το να ανέβει κανείς στον παγετώνα και να ξεκινήσει τη διάσχισή του αποτελεί από μόνο του ένα σοβαρό κατόρθωμα. Το 1960/61 ο πρωτοπόρος Βρετανός Eric Shipton διέσχισε για πρώτη φορά μέρος του από βορρά προς νότο. Πολύ αργότερα, το 1992, ήρθε η δεύτερη προσπάθεια από Ιταλούς με την αρχηγία του Paolo Cavagnetto, η οποία κατάφερε τα 2/3 της διαδρομής, που περιλάμβανε τον Χιλιανό διάδρομο και την πτώση του παγετώνα. Το 1993 Ισπανο-Αργεντίνικη αποστολή αποτυχαίνει για λίγο να ολοκληρώσει τη διάσχιση, διαφεύγοντας από τον παγετώνα Tyndall. Το 1995, o Arved Fuchs και φίλοι από τη Χιλή (ανάμεσά τους και ο Pablo Besser) αναγκάζονται να εγκαταλείψουν μετά από 250km και να τελειώσουν στο φιόρδ Peel. Το 1996 οι Χιλιανοί επιστρέφουν με τον Pablo Besser, τον Rodrigo Fica και τον Jorge Crossley αλλά αποτυχαίνουν και πάλι. Τελικά το 1998, επιστρέφοντας για τρίτη φορά (P. Besser, M.Rojas, J.P.Montt και R.F.Perez) τα καταφέρνουν σε 98 μέρες και συμπληρώνουν την πρώτη ολοκληρωμένη τραβέρσα από βορρά σε νότο.

Το παγοκάλυμμα (icecap) της Παταγωνίας, η κανονική του ονομασία είναι Hielo Patagonio Sur, έχει μήκος 545km και πλάτος 80km και είναι το μεγαλύτερο παγοκάλυμμα του κόσμου εκτός Πόλων. Είναι δημοφιλής τόπος για αρκετούς adventurers, όμως σχεδόν όλες οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην εγκάρσια διάσχισή του (κατά πλάτος). Το Hielo Patagonio αποτελείται από μια σειρά ατέλειωτων δυσκολιών όχι μόνο στη συνέχειά του, με ατέλειωτες crevasse και πτώσεις παγετώνων αλλά ακόμα και οι άκρες του είναι δύσκολο να προσπελαστούν, καθώς υπάρχουν πυκνά δάση και φιόρδ στη θάλασσα με τον παγετώνα να σχηματίζει γκρεμούς. Το ψηλότερο σημείο της διαδρομής φτάνει στα 2300 μέτρα υψόμετρο.

Οι Ousland και Ulrich αποφάσισαν να κάνουν την προσπάθειά τους εντελώς μοναχική (χωρίς υποστήριξη και χωρίς ανεφοδιασμό με υλικά που θα είχαν αφήσει από πριν στη διαδρομή (depot). Έτσι μετέφεραν μόνοι τους από την αρχή όλα τα εφόδια που θα τους επαρκούσαν για προσπάθεια δύο και πλέον μηνών, σε φορτία που ξεπερνούσαν στο ξεκίνημα τα 140 κιλά για τον καθένα. Ωστόσο, σαν μέσο βοήθειας χρησιμοποίησαν στην πορεία τους τη βοήθεια του αέρα, με τη μορφή πανιών και «αετών» (kites), έναν πολύ διαδεδομένο τρόπο μετακίνησης για τους σύγχρονους εξερευνητές των πολικών περιοχών. Για πολλούς αυτό θεωρήθηκε ως υποστήριξη, αφού χρησιμοποιείται δύναμη μετακίνησης άλλη από τις φυσικές δυνάμεις του ίδιου του εξερευνητή –μια άποψη αυστηρή αλλά δίκαιη, καθώς η ταχύτητα μετακίνησης με τη βοήθεια του ανέμου μπορεί να τριπλασιαστεί πολλές φορές. Οι πιουρίστες των πολικών διασχίσεων εγκρίνουν μόνο τη χρήση σκι και μπατόν του σκι, για να θεωρήσουν μια προσπάθεια unsupported.

Στις 10 Οκτωβρίου, ο Borge και ο Thomas ολοκλήρωσαν την τραβέρσα τους σε διάστημα μόλις 49 ημερών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ομάδα των Χιλιανών χρειάστηκε 30 ημέρες για να περάσει την πτώση του παγετώνα ενώ οι Ousland-Ulrich μόλις μία! Από τις 49 ημέρες οι 34 ξοδεύτηκαν σε προσπάθεια και οι 15 σε παύση. Πιο κάτω παραθέτουμε ένα σύντομο χρονικό της πορείας τους (ημερολόγιο αποστολής), όπως δημοσιεύτηκε αυτές τις μέρες στο ExplorersWeb.com

24/08 – Ξεκίνημα της αποστολής
27/08 – Τελειώνει το τμήμα του καγιάκ. Τρεις σκληρές μέρες στο νερό. Τις επόμενες ημέρες θα μεταφέρουμε όλο τον εξοπλισμό μας στα 1000 μέτρα υψόμετρο.
28/08 – Μεταφέρουμε τα φορτία (30kg) σε 4 ώρες να ανέβουμε και 2 ώρες να κατέβουμε. Έχουμε περίπου 130 κιλά, έτσι χρειαζόμαστε ακόμα 2-3 μέρες. Πυκνή βλάστηση, χρησιμοποιούμε τις ματσέτες μας για να ανοίξουμε δρόμο.
29/08 – Αφήσαμε τη βλάστηση επιτέλους, είναι ωραία να μη χρειάζεται να κόβεις το μονοπάτι. Συναντήσαμε νερό και κωπηλατήσαμε κατά μήκος του. Θα σκαρφαλώσουμε άλλα 700 μέτρα πριν φορέσουμε τα σκι. Υπολογίζουμε αυτό να γίνει τις επόμενες τρεις μέρες.
02/09 – Επιτέλους σκι, σε 10 ώρες κάναμε 3km. Έπρεπε να κρεμάσουμε τα έλκηθρά μας από τοίχους πάγου και μετά να ξανανεβούμε. Βροχή, υγρό χιόνι και κακός καιρός. Είμαστε στα 500m και θα φτάσουμε στα 1700.
05/09 – Ρεκόρ! 3,7km σε 10 ώρες. Κακός καιρός, βαριά έλκηθρα. Πρέπει να κουβαλάμε Πλησιάζουμε στην κορυφή.
07/09 – Κοντά στο τέλος του Jorge Mont. Καλή μέρα, ο μισός εξοπλισμός στα 1100 μέτρα. Πολλές crevasse, καλυμμένες με χιόνι. Περιμένουμε θύελλα γι αυτό κατασκηνώσαμε για μια-δυο μέρες.
09/09 – Φτάσαμε στην κορυφή του πλατό, κάναμε 13km χθες.
13/09 - 18km στα 1600m, περνάμε τα βουνά Fitzroy και το zero-forte.
15/09 – 25km χθες, 4 μέρες τώρα που ο καιρός είναι καλός. Όλα πάνε καλά αλλά αισθανόμαστε ότι η προσπάθεια είναι σκληρή.
17/09 – Η μισή διαδρομή, 21km χθες, υψόμετρο 1880m. Προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε πανιά αλλά ο αέρας ήταν λιγοστός.
18/09 – Πείνα! Κακός καιρός, ταξιδεύουμε 10-12 ώρες τη μέρα.
19/09 – 31,4km νέο ρεκόρ. Χρησιμοποιήσαμε πανιά και καλύψαμε σπουδαία απόσταση, πιο πολύ ανηφορική και σε μαλακό χιόνι. Θα φτάσουμε στα 1900 μέτρα όπου θα κάνουμε το πρώτο μας ραπέλ.
22-29/09 – Θύελλα. Έχουμε κατασκηνώσει κάτω απ την κορυφή.
30/09 – Ακόμα μαίνεται η θύελλα αλλά καταφέραμε να ανεβούμε 300 μέτρα υψομετρικής χθες.
01-05/10 – Πολλές μέρες στο αντίσκηνο. Δυνατή χιονόπτωση. Ανιχνεύσαμε τη διαδρομή στην κορυφή στα 2360 μέτρα και τη διαδρομή προς τα κάτω. Ο τοίχος είναι περίπου 600 μέτρα, κάτι παραπάνω απ όσο ελπίζαμε. Γι αυτό θα περιμένουμε τη βελτίωση του καιρού.
06/10 – Σπουδαίος καιρός, φιξάραμε 200 μέτρα σχοινί, ελπίζουμε να κατέβουμε σήμερα. Τα έλκηθρα έχουν μειωθεί στα 90 κιλά κι έτσι δεν θα είναι πολύ βαριά.
07/10 – Ναι! Είμαστε κάτω επιτέλους! Για άγκυρες χιονιού χρησιμοποιήσαμε σκι, φιάλες νερού και αδιάβροχα σακίδια
08/10 – 18km χθες, πολλά ανεβοκατεβάσματα. Περάσαμε από κοιλάδες σε υψόμετρα 1500-1900 μέτρα. Περίπου 90km απομένουν για το τέλος του πάγου και μετά άλλα 100km στη θάλασσα και σε ποτάμια. Μας μένουν άλλα 110km μέχρι την άκρη του δάσους.
10/10 – 45km χθες, αφήσαμε τον πάγο και είμαστε οι πρώτοι που διέσχισαν τον πάγο χωρίς καμιά βοήθεια. Τώρα απομένουν μόνο λίγες μέρες στο δάσος, πριν επιτέλους καθίσουμε στα καγιάκ μας και κωπηλατήσουμε το τελευταίο κομμάτι.

Ο Borge Ousland ήταν ο πρώτος που διέσχισε σε 62 ημέρες την Ανταρκτική το 1997, διανύοντας 2.850 km. Το 2001 ήταν ο πρώτος που πήγε με σκι από τη Σιβηρία στον Καναδά μέσω Βόρειου Πόλου, σε ένα ταξίδι 82 ημερών και 1.720 km. Το 1990, μαζί με τον συμπατριώτη του Erling Kagge, ήταν οι πρώτοι που έφτασαν χωρίς υποστήριξη στο Βόρειο Πόλο. Το 1994, ο Borge επανέλαβε την προσπάθεια κι έγινε ο πρώτος άνθρωπος που το έκανε σόλο. Το 1996 έφτασε στο Νότιο Πόλο, σε μια σόλο προσπάθεια και πάλι.

Λάζαρος Ρήγος

Γεννήθηκε στην Τήνο το 1961 και ζει στο Λιτόχωρο του Ολύμπου από το 2008. Ίδρυσε το Adventure Zone το 2001, μετά από σκέψεις για δημιουργία ενός ελληνικού portal για τα σπορ περιπέτειας. Δημιούργησε αγώνες ορεινού τρεξίματος, όπως Olympus Marathon (2004), Virgin Forest Trail (2007), Χειμωνιάτικος Ενιπέας (2006), Rodopi Ultra Trail (2009), Olympus Mythical Trail (2012). Στο ενεργητικό του αρκετές συμμετοχές σε αγώνες, όπως και μικρές αποστολές ultra διασχίσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό

www.advendure.com

ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΑΓΩΝΕΣ