Ιωάννης Τζανετάκης: 

Επιχειρώντας να απαντήσουμε στην ερώτηση, θα πρέπει πρώτα να επισημάνουμε ότι η προϋπόθεση της  προπονητικής ηλικίας δεν είναι από μόνη της επαρκής για να απαντηθεί το ερώτημα, καθώς και άλλοι παράγοντες συνυπάρχουν και επηρεάζουν σε κάθε περίπτωση την απάντηση αυτή.

Είναι σίγουρο ότι η μικρή προπονητική ηλικία λειτουργεί εις βάρος της επιλογής των υπεραποστάσεων. Όσο δηλαδή μεγαλύτερη είναι η προπονητική ηλικία, αυτή επηρεάζει όλο και πιο θετικά την δρομική οικονομία, η  οποία με την σειρά της έχει πολύ πιο σημαντική συνεισφορά στις υπεραποστάσεις απ ότι σε μικρότερες. (Πχ Μαραθώνιος , 10 χλμ κτλ)

Προπονητικά, η δυνατότητα βελτίωσης της δρομικής οικονομίας είναι πολύ αργή σε σχέση με τους κρίσιμους παράγοντες βελτίωσης στον μαραθώνιο και στα 10χλμ. όταν προσδοκούμε αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα .

Τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του αθλητή παίζουν καθοριστικό ρόλο στην απάντηση. Ένας ελαφρύς δρομέας έχει ξεκάθαρο πλεονέκτημα σε σχέση με κάποιον αρκετά βαρύ (ακόμα και αν αυτός έχει το ελάχιστο ποσοστό λίπους) . Συνδέοντας την ανωτέρω παραδοχή με το ερώτημα, θα λέγαμε ότι: όσο μικρότερη είναι η αγωνιστική απόσταση, τόσο μεγαλύτερο ρόλο διαδραματίζει το βάρος του αθλητή. Αυτό συμβαίνει διότι η Μέγιστη Πρόσληψη Οξυγόνου (VO2max – εκφραζόμενη με ml/kg/min – στις σχετικές τιμές της δηλαδή) είναι όλο και σημαντικότερος παράγοντας συνεισφοράς όσο μικρότερη είναι η διάρκεια της προσπάθειας. (Μιλούμε πάντοτε και μόνο για αποστάσεις αντοχής).

Τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά του αθλητή και η φιλοσοφία ζωής επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο (η ηλικία στατιστικά συσχετίζεται με κάποια από αυτά). Είναι κοινά παραδεκτό ότι διαφορετικοί ασκούμενοι έχουν διαφορετική αντίληψη, αλλά και αντιμετώπιση στον πόνο και γενικά στην δυσφορία. Οι μικρότερες αποστάσεις προκαλούν πιο έντονη δυσφορία για πολύ μικρότερα χρονικά διαστήματα. Ο αγωνιζόμενος σε υπεραποστάσεις θα πρέπει να αντέχει μικρότερης έντασης δυσφορία για πολύ μεγαλύτερα όμως χρονικά διαστήματα. Η δυσφορία αυτή σχετίζεται εκτός από την νευρομυϊκή και μεταβολική κόπωση και με άλλες καταστάσεις, όπως οι γαστρεντερικές διαταραχές που εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα όσο αυξάνεται η απόσταση και οι επιπτώσεις της στέρησης ύπνου που ανήκουν αποκλειστικά στο «Βασίλειο της υπεραπόστασης». Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αθλητές διαχειρίζονται καλύτερα έναν αγώνα υπεραπόστασης γιατί αυτός μοιάζει με την ζωή την ίδια. Έχει αλλεπάλληλες καλές και άσχημες στιγμές τις οποίες βιώνει με στωικότητα, διότι εκτιμά βάσιμα το τι θα επακολουθήσει. Εν αντιθέσει, η πλειονότητα νεαρών ατόμων επιλέγει δραστηριότητες με μικρότερη διάρκεια, μεγαλύτερη ένταση, ευρύτερη κοινωνική αποδοχή (επιβράβευση θεατών κτλ) . Οι υπεραποστάσεις διεξάγονται σε απόσταση από τα βλέμματα θεατών και από τα φώτα της δημοσιότητας (πχ δεν προσφέρονται για τηλεοπτική κάλυψη και σε πολλούς από αυτούς είναι αδύνατη η παρουσία – ενθάρρυνση των θεατών).

Συμπερασματικά η ερώτηση δεν μπορεί να απαντηθεί λαμβάνοντας υπ όψιν μόνο την προϋπόθεση της μικρής προπονητικής ηλικίας των ασκούμενων. Γι αυτόν το λόγο θα πρέπει να  απευθυνθούμε στα προσωπικά χαρακτηριστικά αυτού τον οποίο αφορά.

Για μια ακόμη φορά «one size DOES NOT fits all»!

Ιωάννης Δαγκόγλου:   

Πιστεύω ότι πιο δύσκολος σαν στόχος είναι το να βελτιωθεί κάποιος σε μικρές αποστάσεις. Η ελαστικότητα του μυοκαρδίου αλλά και αυτή των μυών των  τενόντων των συνδέσμων  αλλά  και του ποσοστού του μυϊκού όγκου του ανθρωπίνου σώματος μειώνεται με την πάροδο του χρόνου,  με αποτέλεσμα να χάνουμε σε  ταχύτητα με ότι αυτό συνεπάγεται για την επίδοση σε μικρές αποστάσεις.

Οι προσαρμογές που έχουν να κάνουν με την παραγωγή αλλά  και με την ανοχή στο γαλακτικό οξύ που παράγεται, καλλιεργούνται και βελτιώνονται σε νεαρή ηλικία ενώ και η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου, ένας φυσιολογικός δείκτης απόδοσης που μετριέται με ανάλογα τεστ,  μειώνεται σταθερά σε ετήσια βάση μετά τα μέσα της δεύτερης δεκαετίας της ζωής μας.

Η λεγόμενη ‘’προπονητική ηλικία’’ δηλαδή  το διάστημα που προπονείται ένας αθλούμενος αποτελεί σημαντικό παράγοντα και  προσδιορίζει σε αρκετά μεγάλο βαθμό της απόδοση και επίδοση ενός αθλούμενου, αλλά από την άλλη δεν πρέπει να ξεχνάμε δύο άλλους σημαντικούς παράγοντες  που επηρεάζουν την απόδοση στις υπεραποστάσεις. Αφενός το ανθρώπινο σώμα  σαν απάντηση στην προοδευτική μείωση της Μέγιστης Πρόσληψης Οξυγόνου  απαντά και προσαρμόζεται με μεγαλύτερη οικονομία κατά την προσπάθεια υπομέγιστων προσπαθειών (δηλαδή καίει λιγότερο ή αλλιώς αυξάνει την δρομική οικονομία αφού οι ιστοί του σώματος μαθαίνουν  να λειτουργούν με λιγότερο οξυγόνο), αφετέρου στις υπεραποστάσεις  τα όρια είναι αρκετά ελαστικά και οι χρόνοι στις ‘’πόρτες’’ αρκετά μεγάλοι επιτρέποντας ακόμα και σε αθλούμενους  με  μικρή προπονητική ηλικία αλλά και με χαμηλό αθλητικό επίπεδο απόδοσης να μπορούν να τερματίσουν σε αγώνες  διάρκειας αρκετών ωρών και χιλιομέτρων.