Ο Κόσμος της "υπερβατικής συμπεριφοράς" μέσα από την Ασκητική του Ν. Καζαντζάκη

Τριών λογιών είναι οι ψυχές, τριών λογιών οι προσευκές!

Α) Δοξάρι είμαι στα χέρια σου Κύριε, τέντωσέ με να μη σαπίσω
Β) Μη με παρατεντώσεις Κύριε θα σπάσω
Γ) Παρατέντωσέ με, Κύριε, κι ας σπάσω!

Αναφορά στον Γκρέκο

Στο φετινό Tor de Geants (Γύρος των Γιγάντων) έναν αγώνα αντοχής μήκους 330χλμ και 24.000μ θετικής υψομετρικής διαφοράς με 25 περάσματα πάνω από 2000m που έγινε στις Ιταλικές Άλπεις (κοιλάδα Αόστα) πήραν μέρος και 8 Έλληνες αθλητές υπεραποστάσεων βουνού και όλοι τερμάτισαν τον τεράστιο αυτόν αγώνα μέσα στα χρονικά του όρια (150 ώρες-6μέρες-6 νύχτες) !

Ο Ανταγωνισμός δεν έχει προτεραιότητα στη προσπάθεια των "αιρετικών" αυτών αθλητών. Η φιλοσοφία όσων συμμετέχουν σε αγώνες υπεραποστάσεων ή σε ορειβατικές ομάδες για την κατάκτηση των υψηλών κορυφών των βουνών ή καταδύονται στα βάθη της θάλασσας και όσων γενικά βιώνουν κάθε μορφή σωματικής ή πνευματικής υπέρβασης είναι άυλη. Καθένας μέσα από το στοιχείο που τον εμπνέει και τον συγκινεί, κύριο στόχο έχει να επεκτείνει τα προσωπικά του όρια.

Όσοι έχουν επιλέξει εργαλείο το σώμα τους, επιχειρούν με αυτό να καλλιεργήσουν τις πραγματικές δυνατότητες της ψυχής τους, δίχως να επιδιώκουν να σαρώσουν βραβεία, "ιχνηλατώντας" σε σιωπηλές διαδρομές που δεν συνοδεύονται από ιαχές και επιφωνήματα θεατών. Ο τρόπος ζωής των σύγχρονων αυτών "σκαπανέων" είναι γέννημα νομίζω της "Ασκητικής" του Νίκου Καζαντζάκη.

"Αγάπα το σώμα σου, μονάχα με αυτό στη γης ετούτη μπορείς να παλέψεις και να πνευματώσεις την ύλη"

Ασκητική

Στο σημερινό καταναλωτικό κόσμο, που η ζωή είναι εντελώς νωθρή και οι περισσότεροι ποδηγετημένοι, αναζητούν εκτόνωση στη τηλεθέαση ποδοσφαιρικών αγώνων και ψυχαγωγία στα reality shows, οι «αντιδραστικοί" αυτοί του σύγχρονου συστήματος αξιών ,επιλέγουν να είναι πρωταγωνιστές στη ζωή τους, για να μάθουν περισσότερα για τον εαυτό τους, μέσα από εγχειρήματα δύσκολα και ξεκάθαρα, αρνούμενοι την πλύση εγκεφάλου που τροφοδοτείται στην παθογένεια της ραστώνης και της χαλαρότητας.

"Δεν αγαπάει ο θεός τις αδύναμες ψυχές και τις πλαδαρές σάρκες. Το πνεύμα θέλει να παλέψει με δυνατή και γεμάτη αντίσταση σάρκα".

Ασκητική

Η ξεχωριστή βιωματική συμπεριφορά, η συνεχής δηλαδή προσπάθεια για επέκταση των προσωπικών ορίων του ανθρώπου μέσα στο "εργαστήρι" που λέγεται σώμα, απαιτεί πόνο και πειθαρχία και το κορμί χρειάζεται αρκετά χρόνια πείσμα και αντοχή “για να πνευματώσει την ύλη".

"Γυμνάζω σαν άλογο πολεμικό το σώμα μου, το συντηρώ λιτό, γερό, πρόθυμο. Το σκληραγωγώ και το σπλαχνίζομαι. Άλλο άλογο δεν έχω".

Ασκητική

Επιλέγοντας τις δύσκολες αποστολές, οι άνθρωποι της υπερβατικής συμπεριφοράς, αγωνίζονται με άλογο το σώμα τους.

"Να ενεργοποιήσουν το φοβερό ελατήριο την εκρηκτική δύναμη που κουβαλάμε μέσα στο σώμα μας (στις σάρκες και στα ξίγκια μας) και δεν το ξέρουμε, την ψυχή του ανθρώπου που δεν τολμούμε να την μεταχειριστούμε γιατί φοβόμαστε μη μας κάψει. ‘Ετσι είναι πιο βολικό σιγά, σιγά να ξεθυμαίνει και να καταντάει ξίγκι και κρέας".

Αναφορά στον Γκρέκο

Ενεργοποιώντας την ψυχή τους με αρχέγονες πράξεις, οι "εραστές" της σωματικής υπέρβασης μαθαίνουν να ανιχνεύουν τα όριά τους, να ιεραρχούν σωστά τις ανάγκες τους, να παίρνουν τις σωστές αποφάσεις σε σοβαρά προβλήματα της ζωής, να εκτιμούν τα απλά και ουσιώδη πράγματα και να τα ξεχωρίζουν από τα ασήμαντα, που στους άλλους φαίνονται στερήσεις! Ταυτόχρονα ενώ θωρακίζονται με αυτοεκτίμηση, διατηρούνται ταπεινοί και εξοπλίζονται με θάρρος και ψυχραιμία στην αντιμετώπιση των κινδύνων. Τέλος η διάρκεια και η ένταση της σωματικής μυσταγωγίας, τους βοηθά να κατανοήσουν και αποδεχθούν το αναπόφευκτο μυστήριο του θανάτου και να φέρονται στους άλλους με μεγαλύτερη κατανόηση και ανεκτικότητα.

Ο άνθρωπος της υπερβατικής συμπεριφοράς είναι ίσως ένα ακόμη από τα πλάσματα του Θεού "σύμβολο" που θα μαύλιζε τη ψύχη του συγγραφέα και θα ένοιωθε μαζί του μυστική ενότητα. Γιατί "όπως το σκουλήκι γίνεται πεταλούδα, το χελιδονόψαρο τινάζεται από το νερό μοχτώντας να ξεπεράσει τη φύση του και ο μεταξοσκώληκας που κάνει το σπλάχνο του μετάξι". Έτσι και ο ταπεινός "μύστης της μεταβολής της ύλης", ενώ γνωρίζει το πεπερασμένο της ύπαρξης του, μάχεται να τη μετουσιώσει σε πνεύμα.

"Ένας δρόμος μονάχα οδηγάει στο Θεό, ο ανήφορος, ποτέ ο κατήφορος, ποτέ ο δρόμος ο στρωτός, ο ανήφορος μονάχα"

Για το συγγραφέα της "Ασκητικής", "Ένας δρόμος μονάχα οδηγάει στο Θεό, ο ανήφορος, ποτέ ο κατήφορος, ποτέ ο δρόμος ο στρωτός, ο ανήφορος μονάχα". Ο ανήφορος είναι η λέξη κλειδί στο έργο του συγγραφέα και κρύβει τη μοναδική διέξοδο που έχει ο άνθρωπος να δώσει νόημα στη ζωή του. Απάνω! Προστάζει και η ψυχή του ανθρώπου που "χύνεται να συντρίψει το σώμα του" και την ακολουθεί με εμπιστοσύνη! Ασφαλώς "είναι υψηλή και έχει πολλά σκαλοπάτια της υπέρβασης η σκάλα. Αλλά και αυτοί που μόνο στο σκαλί το πρώτο κατάφεραν να φθάσουν, λίγο δεν είναι. Τόσο που έκαμαν μεγάλη δόξα. Και αυτό ακόμη το σκαλί το πρώτο, πολύ από τον κόσμο τον κοινό απέχει".

"Συναθλητές και συναθλήτριες" στην "Ασκητική" του Νίκου Καζαντζάκη είναι όσοι ακολουθούν την τελευταία και πιο δύσκολη προσταγή του αγαπημένου Παππού!

"Παιδί μου φτάσε …όπου δε μπορείς"

Νοέμβριος 2021,
Μιχάλης Δεβεράκης

Πηγές:

• Ασκητική, Ν.Καζαντάκης
• Αναφορά στον Γκρέκο, Ν.Καζαντάκης
• Όσο μπορείς, Κ. Καβάφης
• Το Πρώτο Σκαλί, Κ. Καβάφης