[Advendure]: Βαγγέλη, αν ρίξει κανείς μια ματιά στο αθλητικό σου βιογραφικό, θα καταλάβει αμέσως ότι ανήκεις στις “παλιές καραβάνες” του χώρου. Ο πρώτος σου αγώνας ορεινού τρεξίματος ήταν ο Εύαθλος το μακρινό 2002, κι από τότε έχεις δοκιμάσει τις δυνάμεις σου σε αρκετές, απαιτητικές διοργανώσεις, κυρίως μεγάλων αποστάσεων. Παράλληλα, είσαι ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων, μια πραγματική “ήρεμη δύναμη”. Γι’ αυτό θεωρώ πως αξίζει να ξεκινήσουμε τη συνέντευξή μας με μια πιο προσωπική γνωριμία: πώς μπήκες στον κόσμο του ορεινού τρεξίματος, τι ήταν αυτό που σε τράβηξε στις μεγάλες αποστάσεις και ποια ήταν η αθλητική σου πορεία πριν βγεις… στα μονοπάτια.

[Βαγγέλης Δήμζας]: Καλημέρα Δημήτρη, σε εσένα και στους αναγνώστες του Advendure. Καταρχάς, θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για τη φιλοξενία στο site. Η πρώτη μου επαφή με τους αγώνες βουνού έγινε στην Ήπειρο το μακρινό 2002 (σε ηλικία 25 ετών), στον Εύαθλο, που ήταν και από τους πρώτους αγώνες που γίνονταν στην Ελλάδα, παράλληλα με τον ορειβατικό μαραθώνιο Ολύμπου του ΕΟΣ Θεσσαλονίκης. Ο παραπάνω αγώνας ξεκινούσε από το Μικρό Πάπιγκο, έφτανε μέχρι τη Δρακόλιμνη και επέστρεφε και πάλι στο Μικρό Πάπιγκο για τερματισμό. Αυτή ήταν η πρώτη μου εμπειρία, η οποία, παρότι δεν πήγε αρκετά καλά, καθώς η διαδρομή σε συνδυασμό με την κούραση μου φαινόταν ατελείωτη, ούτε τη διαδρομή δεν γνώρισα — πόσο μάλλον να μιλάμε για ρολόγια με GPS. Όπως όμως γίνεται σε αυτά τα πράγματα, μπαίνει ο σπόρος και έτσι μετά από λίγο καιρό αρχίζουν ξανά νέα σχέδια. Βέβαια, όταν μιλάμε για σχέδια, ούτε και εγώ ο ίδιος δεν φανταζόμουν πού θα έφτανα. Αυτό που με κέρδισε ακούγεται κοινότοπο, αλλά είναι η επαφή με τη φύση. Από αθλητικό παρελθόν δεν είχα. Δεν μετείχα σε ομάδες στίβου, σε ταρτάν είχα τρέξει ελάχιστα και ποτέ αγωνιστικά, και δυστυχώς δεν είχα λάβει αθλητική παιδεία.

[Advendure]: Ας περάσουμε τώρα στην επικαιρότητα και στο φετινό Tor des Glaciers. Στα πρώτα χιλιόμετρα του αγώνα έδειχνες να κινείσαι με πολύ καλό ρυθμό, όμως στη συνέχεια βρέθηκες για αρκετό διάστημα να παλεύεις οριακά με τον χρόνο και τελικά εγκατέλειψες στο Gressoney (283Κ). Τι ήταν αυτό που δεν λειτούργησε όπως θα ήθελες φέτος; Επειδή κάθε δύσκολη στιγμή και κάθε όχι τόσο καλό αποτέλεσμα μάς αφήνει, πιστεύω, πιο σοφούς και πιο ώριμους, ποιο είναι το αποτύπωμα που σου άφησε μέσα σου ο φετινός αγώνας;

[Βαγγέλης Δήμζας]: Όσον αφορά τον φετινό αγώνα, έχεις απόλυτο δίκιο. Ενώ στην αρχή τα πράγματα πήγαιναν καλά και αυτό είχε και επίδραση στην ψυχολογία μου, άρχισα σιγά σιγά να ζορίζομαι και να βλέπω ότι γίνομαι όλο και πιο αργός. Όσο και αν προσπάθησα σε διάφορα σημεία του αγώνα να το αντιστρέψω, δεν το κατάφερα, και έτσι έφτασα στο Gressoney να είμαι σχεδόν 1 ώρα πριν το κλείσιμο του σταθμού, όταν στον προηγούμενο σταθμό (Conge) ήμουν τουλάχιστον 7 ώρες μπροστά. Τώρα, τι δεν λειτούργησε σωστά; Μετά από σκέψη, νομίζω ότι είναι πολλοί παράγοντες, από λίγο ο καθένας. Τα μικρά πράγματα που δεν δίνουμε σημασία, σωρευτικά κάνουν τη διαφορά. (π.χ. ελλιπής ξεκούραση τον τελευταίο μήνα πριν τον αγώνα — όχι κάτι σημαντικό, αλλά είναι ένας παράγοντας, λίγος χρόνος προσαρμογής στο Courmayeur — πέρυσι είχα βρεθεί νωρίτερα εκεί σε σχέση με φέτος, λίγο πιο κακή διατροφή κ.α.). Όντως, η αποτυχία είναι ωραίο πράγμα γιατί μας βάζει σε σκέψεις και στην αξιολόγηση των ενεργειών μας. Έτσι, το αποτύπωμα που ρωτάς είναι ακριβώς οι ίδιοι παράγοντες που με οδήγησαν στην εγκατάλειψη. Το μάθημα που παίρνω είναι ότι τα μικρά πράγματα μετράνε και ότι αφενός χρειάζεται σωστός προγραμματισμός για τον αγώνα και αφετέρου προσήλωση στον προγραμματισμό που ο ίδιος έθεσες (όχι εκπτώσεις).

                                                                     Στην εκκίνηση του φετινού αγώνα!

[Advendure]: Δύο τερματισμοί στο Tor330 (2019, 2021), μια πρώτη – ανεπιτυχής – προσπάθεια στο Tor450 το 2023, μια τεράστια επιτυχία στον ίδιο αγώνα το 2024, όταν έγινες ο πρώτος – και μέχρι σήμερα ο μοναδικός – Έλληνας που κατάφερε να τον ολοκληρώσει, και φέτος ξανά μια δύσκολη εμπειρία που δεν κατέληξε σε τερματισμό. Τελικά, τι είναι αυτό που σε τραβάει τόσο έντονα στην Κοιλάδα της Αόστα και στον Γύρο των Γιγάντων;

[Βαγγέλης Δήμζας]: Πράγματι, η κοιλάδα της Αόστα είναι ένα φανταστικό μέρος για όσους αγαπούν τις ορεινές δραστηριότητες, και η εμπειρία μου με τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια του αγώνα καταδεικνύει ότι πρόκειται για ζεστούς και φιλικούς ανθρώπους. Η αρχική επαφή όμως με τη συγκεκριμένη τοποθεσία δεν έγινε μόνο με το κριτήριο του τόπου, αλλά και με τη φύση του αγώνα Tor330. Σε αναζήτησή μου για αγώνες, ανακάλυψα τους Γίγαντες και την ιδιομορφία τους σε σχέση με τους υπόλοιπους αγώνες, όσον αφορά την απόσταση, η οποία ξεφεύγει από τις αποστάσεις που έχουμε συνηθίσει εδώ (100 χλμ – 160 χλμ), και βεβαίως στη διαχείριση του ύπνου / ξεκούρασης κατά τη διάρκεια του. Έτσι, αλυσιδωτά, προέκυψε και δεύτερη συμμετοχή στο 330, με την επιθυμία για καλύτερο αποτέλεσμα, και μετά, έχοντας και μια ελάχιστη γνώση της περιοχής αλλά και εμπιστοσύνη στους διοργανωτές, ήρθε και η σκέψη του 450 για να δοκιμάσω τα όριά μου. Και όπως είπα και παραπάνω, η αποτυχία είναι καλό πράγμα. Μετά την πρώτη αποτυχία του 450, ήρθε και η επαναπροσπάθεια.

                                                   Το μπλουζάκι και το μετάλλιο από το Tor des Glaciers 2024!

[Advendure]: Ως αθλητής με μεγάλη εμπειρία – και ο μοναδικός Έλληνας που έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να τερματίσει το Tor des Glaciers – γνωρίζεις καλύτερα από τον καθένα ότι πρόκειται για έναν αγώνα εξαιρετικά σκληρό, που ξεφεύγει σε χαρακτηριστικά, απόσταση και υψομετρική από το 99,9% των ultra trail (αν μπορούμε καν να τον κατατάξουμε σε αυτήν την κατηγορία). Ποια θεωρείς ότι είναι τα βασικά σημεία στα οποία πρέπει να δώσει προσοχή ένας αθλητής που θα επιχειρήσει να τον δοκιμάσει (προπονητικές πρακτικές, προσαρμογή υψομέτρων, πρωτόκολλο ύπνου, εξοπλισμός κτλ…) τόσο στην προετοιμασία όσο και κατά τη διάρκεια, ώστε να αυξήσει τις πιθανότητες να φτάσει ως το τέλος;

[Βαγγέλης Δήμζας]: Το προπονητικό κεφάλαιο είναι πάρα πολύ μεγάλο και σίγουρα, πρώτα από όλα, πρέπει — πόσο μάλλον για τέτοιες αποστάσεις — να προσαρμόζεται στον καθένα ξεχωριστά. Ο δικός μου πρωταρχικός κανόνας ήτανε και είναι ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ τρέξιμο. Τις δύσκολες ημέρες, είτε από προηγούμενη προπόνηση είτε από άλλες υποχρεώσεις, πρέπει να βρεις το κουράγιο και τη δύναμη να κινηθείς. Το αποτέλεσμα δεν είναι τόσο σημαντικό, όπως θα το μετρούσαν σε προγράμματα μαραθωνίου, αλλά είναι ευεργετικό, διότι μαθαίνεις να θέτεις τον εαυτό σου σε κίνηση όταν όλοι οι παράγοντες σου λένε να ξεκουραστείς· και αυτό είναι που θα χρειαστείς και κατά τη διάρκεια του αγώνα, μετά την τρίτη ή τέταρτη μέρα: να συνεχίζεις ενώ όλο το κορμί σου σού στέλνει μηνύματα να ξεκουραστείς. Μέσα από τη διαδικασία της προπόνησης πρέπει να μάθεις τον εαυτό σου, τις δυνατότητές του, και μέρα με τη μέρα να προσπαθείς να βελτιώνεσαι. Εννοείται ότι στην όλη προετοιμασία πρέπει να ενταχθούν πολύωρες προπονήσεις, και εάν είναι εφικτό, αυτές να γίνονται στο βουνό (ό,τι έχει κοντά ο κάθε ασκούμενος). Η κίνηση στο βουνό είναι σημαντική, καθώς ο αγώνας λαμβάνει χώρα σε δύσβατα μονοπάτια· επομένως, η προπόνηση μεταξύ δρομικού τρεξίματος και βουνού πρέπει να είναι σε αναλογία 70% βουνό – 30% δρόμος/στάδιο.

Από πρωτόκολλα ύπνου, δυστυχώς, δεν έχω βρει ακόμη κάτι που να μπορώ να προτείνω. Εγώ, όπως όλοι οι αθλητές, προσπαθούμε μέσα στον αγώνα να κάνουμε όσο το δυνατόν καλύτερη διαχείριση του ύπνου – ξεκούρασης με τον ρυθμό του αγώνα.

Για τον εξοπλισμό επίσης δεν νομίζω ότι μπορώ να προτείνω κάτι ιδιαίτερο· η πανσπερμία αθλητικών εταιρειών αλλά και προϊόντων πιστεύω ότι θα κάνει τον κάθε αθλητή να βρει κάτι που του ταιριάζει και του «κάθεται». Άλλωστε, τρέχοντας αυτόν τον αγώνα ανακαλύπτεις ότι τα υλικά έχουν τον τελευταίο ρόλο στην όλη προσπάθεια (όσο δυνατός και να είναι ο φακός, το βράδυ αρκεί να φέγγει για 2 μέτρα μπροστά· σκοπός είναι εσύ να μπορείς να συνεχίζεις).

Παραθέτοντας λίγα νούμερα: το 2024, από αρχή έτους έως τον αγώνα, κοντά 4.000 χλμ και 120 χλμ υψομετρική· και το 2025, 3.800 χλμ και 95 χλμ υψομετρική (οι μικρές διαφορές που σας έλεγα παραπάνω, που κάνουν τη διαφορά).

Κλείνοντας, να τονίσω αυτό που θεωρώ πιο σημαντικό: ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ τρέξιμο. Χτίζει ψυχολογία.

       Στην έξοδο του παγετώνα Glacier de Rhemes Golete, περίπου στο 85 χλμ μετά το καταφύγιο Bezzi!

[Advendure]: Αν δεν κάνω λάθος, το 2024 τερμάτισες χωρίς καμία υποστήριξη, κάτι απίστευτα δύσκολο σε έναν αγώνα που το ποσοστό εγκαταλείψεων είναι ιδιαίτερα υψηλό! Ποια είναι τα προβλήματα και οι προκλήσεις όταν πρέπει να κινείσαι απολύτως μόνος; Πως τα κατάφερες τελικά;

[Βαγγέλης Δήμζας]: Όντως, το 2024 τερμάτισα χωρίς να έχω κάποιον για υποστήριξη. Ακούγεται δύσκολο, αλλά νομίζω όχι και τόσο, και θα σας το εξηγήσω. Το επίπεδο της διοργάνωσης είναι αρκετά καλό· υπάρχει η υποστήριξη στα καταφύγια και στους σταθμούς βάσης, σου δίνεται η δυνατότητα στα καταφύγια για γεύματα και ύπνο, και πιστεύω ότι η υποστήριξη αυτή είναι αρκετή. Προσωπικά, δεν μου φάνηκε μεγάλη η διαφορά, καθόσον και στους δύο προηγούμενους αγώνες του Tor des Géants δεν είχα υποστήριξη. Η υποστήριξη είναι ευπρόσδεκτη αλλά όχι αναγκαία. Δεν έχουν όλοι οι αθλητές υποστήριξη. Έχω την εντύπωση, χωρίς να μπορώ να το αποδείξω αλλά με βάση αθλητές που τρέχαμε μαζί, ότι μόνο οι μισοί έχουν κάποιο είδος υποστήριξης· οι υπόλοιποι τρέχουν βασιζόμενοι στη διοργάνωση.

Στο καταφύγιο Sella στο 143 χλμ, το οποίο ανοιγει μόνο για τον αγώνα!

[Advendure]: Ο ρόλος της ψυχικής αντοχής και ιδιαίτερα η αντοχή στην “ταλαιπωρία” είναι από τα βασικότερα σημεία επιτυχίας στις υπεραποστάσεις, πόσο μάλλον σε αγώνες σαν το Tor des Geants και φυσικά το Tor des Glaciers. Πως το διαχειρίζεσαι αυτό το κομμάτι της προσπάθειας;

[Βαγγέλης Δήμζας]: Νομίζω ότι το θέτεις πάρα πολύ σωστά. Η ψυχική αντοχή είναι, νομίζω, πάρα πολύ σημαντικός παράγοντας. Όταν έρχεται η νύστα σε συνδυασμό με την κούραση, τότε είναι οι χειρότεροι σύμβουλοι για τη συνέχιση της προσπάθειας. Αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι, όπως έγραψε κάποιος, να “δανειστώ από το μέλλον μου”, δηλαδή να φανταστώ τον εαυτό μου εκεί που θέλω να φτάσω και να συνεχίσω την προσπάθεια. Δεν έχει σημασία εάν είσαι στο 180ό χλμ, 3 η ώρα το βράδυ και τελείως ταλαιπωρημένος. Θα σκέφτεσαι ότι κάποια στιγμή θα φτάσω στον τερματισμό και θα περάσω την αψίδα χαμογελαστός.

[Advendure]: Από όλες αυτές τις εμπειρίες στους αγώνες του Tor des Géants, ποιες ήταν εκείνες οι μοναδικές στιγμές που χαράχτηκαν ανεξίτηλα στην καρδιά σου; Σε άλλαξαν καθόλου όλα αυτά τα βιώματα, τόσο ως αθλητή όσο – κυρίως – ως άνθρωπο;

[Βαγγέλης Δήμζας]: Από διάφορες στιγμές που μου έμειναν ανεξίτηλες, θα ανακαλούσα έναν αθλητή στο Tor des Géants το 2019, στο καταφύγιο Champillon, στο 290ό χλμ του αγώνα, ο οποίος καθόταν και έκλαιγε επειδή ο γιατρός του απαγόρευσε να συνεχίσει, αφού το γόνατό του είχε πρηστεί. Ήτανε η τρίτη χρονιά που προσπαθούσε για τερματισμό!

Την ίδια χρονιά, αφότου είχα τερματίσει και κρατούσα την τσάντα της διοργάνωσης πηγαίνοντας στο ξενοδοχείο, με σταματάει κάποιος ντόπιος και μου προτείνει να με μεταφέρει εκείνος, αφού θα ήμουν κουρασμένος από τον αγώνα! (Είδε τον χαρακτηριστικό κίτρινο σάκο.)

Επίσης, μου αρέσει ιδιαίτερα ότι κατά τη διάρκεια του αγώνα συναντάς και τρέχεις χιλιόμετρα με ανθρώπους από διάφορα κράτη, που ποτέ δεν γνώρισες, και το μόνο κοινό που έχετε είναι ένας αγώνας· και όμως, αυτό μπορεί να σας πάει μαζί για ώρες.

Και το σημαντικότερο συναίσθημα: ο τερματισμός. “Έφτασα”. Δεν έκανα απλά μια απόσταση, αλλά έχω υπερβεί τον εαυτό μου.

Όλα αυτά τα θεωρώ βιώματα όχι μόνο του αγώνα, αλλά και της ζωής. Ο αγώνας αφήνει, νομίζω, ανεξίτηλο σημάδι· δεν ξεκινάς να πας σε έναν αγώνα για το Σαββατοκύριακο· πας σε έναν αγώνα για μια εβδομάδα!

[Advendure]: Με την εμπειρία που έχεις αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια σε αγώνες ορεινού τρεξίματος, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, πώς βλέπεις τη σημερινή εικόνα του αθλήματος; Ποια είναι η άποψή σου για την πορεία που έχει πάρει, διεθνώς αλλά και στη χώρα μας; Τι είναι αυτό που σου αρέσει περισσότερο και τι θα ήθελες να δεις να αλλάζει στην Ελλάδα, τόσο σε σχέση με το πώς αντιμετωπίζουμε το άθλημα ως αθλητές, όσο και ως προς τον τρόπο που το διαχειρίζονται οι διοργανωτές;

[Βαγγέλης Δήμζας]: Σίγουρα, το ορεινό τρέξιμο στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μια άνθιση, και αυτό φαίνεται και από την αύξηση των αγώνων – διοργανώσεων, αλλά και από τους αριθμούς των αθλητών που συμμετέχουν. Αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό.

Σίγουρα, σε επίπεδο επιδόσεων ενός μέσου αθλητή, υπολειπόμαστε πάρα πολύ σε σχέση με άλλα κράτη της Ευρώπης, όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Βουλγαρία), και αυτό οφείλεται στην έλλειψη αθλητικής παιδείας που έχει η χώρα μας.

Με προβληματίζει το γεγονός ότι το ορεινό τρέξιμο θα γίνει Ολυμπιακό άθλημα. Δεν ξέρω αν η τυποποίηση του βουνού θα λειτουργήσει το ίδιο όπως και στον μαραθώνιο, όπου μπροστά έχουμε τους ελίτ και πίσω τους υπόλοιπους αθλητές. Μια σκέψη μου είναι ότι, λόγω της τυποποίησης, περιοριστούν οι αγώνες (δεν είναι σαν το μαραθώνιο 42,195 παντού· βουνό με βουνό διαφέρει).

Στην Ελλάδα, θα ήθελα να δω να αναπτύσσεται περισσότερο το εθελοντικό κίνημα, έτσι ώστε οι διοργανωτές να έχουν περισσότερη υποστήριξη κατά την προετοιμασία του αγώνα, αλλά και να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες στους αθλητές κατά τη διάρκεια του αγώνα.

Ένα γεγονός που δεν μου αρέσει, χωρίς να το κάνει το σύνολο των διοργανωτών, είναι ο καθαρισμός των μονοπατιών. Σίγουρα, δεν αναφέρομαι στην απομάκρυνση ενός κορμού, αλλά δεν νομίζω ότι χρειάζεται να φυσάμε τα φύλλα από το μονοπάτι (το θεωρώ υπερβολή). Τρέχουμε στο βουνό με τις συνθήκες που υπάρχουν τη χρονική στιγμή που διανύουμε.

Όσο αφορά τους Έλληνες αθλητές, όπως μας τόνισαν και στην ενημέρωση του αγώνα: “Leave no trace” — μην αφήσετε κανένα σημάδι — προσπαθήστε να μην αφήσετε σκουπίδια και να διαταράσσεται όσο δυνατόν λιγότερο το περιβάλλον. Καλό είναι να προσπαθούμε και εμείς όσο μπορούμε περισσότερο.

[Advendure]: Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια; Σκέφτεσαι να επιστρέψεις του χρόνου στους παγετώνες των Γιγάντων της Αόστα ή έχεις κάποιον άλλο αγώνα-όνειρο στο μυαλό σου;

[Βαγγέλης Δήμζας]: Από αγώνες που σκέφτομαι σε αυτό το επίπεδο είναι το Swiss Peaks, και εάν θα επιστρέψω στους Γίγαντες; Σίγουρα ναι, γιατί όπως λέω: «Μια φορά TOR, πάντα TOR».

Δημήτρης Τρουπής