Η υπόθεση ξεσήκωσε νομική “θύελλα” στις ΗΠΑ, έφτασε στο δικαστήριο τον Μάιο του 2025 και στις 2 Σεπτεμβρίου ο Sunseri κρίθηκε ένοχος. Η ποινή θα απαγγελθεί σε λίγο καιρό, αλλά αντιμετωπίζει ένα πρόστιμο έως $5.000 και πιθανή απαγόρευση εισόδου στο Εθνικό Πάρκο Grand Teton για μια πενταετία. Η φυλάκιση δεν αναμένεται να επιβληθεί, καθώς η δικαστής δήλωσε ότι δεν θεωρεί σκόπιμο να επιβληθεί ποινή φυλάκισης, παρότι προβλέπεται από το νόμο.

Δεν θα σταθούμε σε λεπτομέρειες και το χρονικό. Στο irunfar μπορείτε να διαβάσετε ένα εξαιρετικό άρθρο που το αναλύει σε βάθος μαζί με όλες τις πτυχές της υπόθεσης που πήρε πολύ μεγάλες διαστάσεις, με διαφωνίες ακόμη και μέσα στην κυβέρνηση, αλλά στους νομικούς κύκλους και θα έχει και συνέχεια αφού οι δικηγόροι του Sunseri θα ασκήσουν έφεση. Εμείς, θέλουμε να επισημάνουμε το πόσο επηρεάζει μια τέτοια υπόθεση / συμπεριφορά και άλλες παρόμοιες το άθλημα γενικά και τι ζητήματα βγάζει στην επιφάνεια.

Καταρχάς, η υπόθεση Sunseri ξεπερνά τα όρια μιας απλής νομικής διαμάχης, καθώς αναδεικνύει κρίσιμα ζητήματα για το μέλλον του trail running και τη σχέση του με τη διαχείριση της δημόσιας γης και της φύσης. Η καταδίκη για “κόψιμο / παράκαμψη” στο επίσημο μονοπάτι στο Grand Teton ανοίγει τη συζήτηση για το κατά πόσο οι αθλητές υψηλού επιπέδου (και media influencer πλέον) πρέπει να αντιμετωπίζονται με διαφορετική αυστηρότητα, λόγω της προβολής τους μέσα από χορηγίες και πλατφόρμες όπως το Strava και γιατί λειτουργούν και ως παράδειγμα για χιλιάδες άλλους σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Παράλληλα, εγείρονται ερωτήματα για τα όρια μεταξύ νομικών συνεπειών και ηθικής ευθύνης, με την ουσία- πιστεύουμε - να βρίσκεται στην προστασία των μονοπατιών και στην ανάληψη ευθύνης από τους ίδιους τους αθλητές.

Πέρα από το νομικό σκέλος, η υπόθεση φωτίζει μια βαθύτερη πολιτισμική μετατόπιση, αφού είναι πλέον εμφανές ότι το trail running, που κάποτε ήταν μια απλή δραστηριότητα στα βουνά, έχει πλέον εξελιχθεί σε παγκόσμιο επαγγελματικό άθλημα με χορηγίες, οικονομικά συμφέροντα και μεγάλη δημοσιότητα. Αυτό το νέο πλαίσιο συχνά συγκρούεται με τις παραδοσιακές αξίες της πεζοπορίας, της περιπλάνησης στη φύση αλλά μερικές φορές και με τις ίδιες του τις ρίζες. Σε αρκετές περιπτώσεις ο αθλητής επιδιώκει την ταχύτητα και την “φοβερή επίδοση” (πολλές φορές με κάθε μέσο, π.χ. παρακάμψεις), ενώ ο πεζοπόρος την αργή εξερεύνηση και περιπλάνηση στη φύση. Και οι δύο, όμως, καλούνται να συνυπάρξουν στα ίδια μονοπάτια, με περιορισμένους πόρους (και γι’ αυτό έχει ξεσπάσει θύελλα στις ΗΠΑ, αλλά στη χώρα μας είναι κουβέντα που δεν γίνεται καν) και ανάγκη για υπεύθυνη συμπεριφορά.

Η δίκη λειτουργεί έτσι ως καμπανάκι για το μέλλον. Η ανάπτυξη του trail running δεν μπορεί να έρθει εις βάρος του περιβάλλοντος και της κοινής εμπειρίας της φύσης. Χρειάζεται σαφής σήμανση, καθαροί κανόνες και κυρίως μια κουλτούρα που θα συνδυάζει την αθλητική φιλοδοξία με τον σεβασμό στον χώρο όπου αυτή εκδηλώνεται και μας φιλοξενεί.

Στο τέλος της ημέρας, “εχέσθη η φορβάς εν αλωνίω” για το ρεκόρ του Sunseri και του κάθε Sumseri. Το πραγματικό νόημα πίσω από την υπόθεση των κοψιμάτων σε ευαίσθητες περιοχές δεν είναι ποιος θα πάρει το FKT, αλλά η προστασία των μονοπατιών από διάβρωση και η φροντίδα για τη χλωρίδα και την πανίδα που κινδυνεύουν όταν οι δρομείς απομακρύνονται από την επίσημη / χαραγμένη διαδρομή του μονοπατιού.

ΥΓ1 … Το άρθρο επικεντρώνεται στις συγκεκριμένες συμπεριφορές στα μονοπάτια, με αφορμή την υπόθεση Sunseri. Προφανώς, υπάρχουν και άλλες συμπεριφορές που αξίζουν μεγάλη συζήτηση, όπως το πέταγμα σκουπιδιών κατά τις προπονήσεις και τους αγώνες. Τις έχουμε τονίσει στο παρελθόν, αλλά θα αναλυθούν και σε ξεχωριστό άρθρο.

ΥΓ2 … Αυτή είναι η σκοτεινή πλευρά της εξέλιξης του trail running. Υπάρχει, όμως, και η φωτεινή πλευρά που είναι ιδιαίτερα σημαντική: η ανάδειξη και η συντήρηση των μονοπατιών. Στη χώρα μας, η δουλειά που γίνεται από ανθρώπους – κυρίως ιδιώτες – αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ύπαρξής τους. Αν κάποια στιγμή το άθλημα εξαφανιζόταν με ένα μαγικό τρόπο, εκατοντάδες χιλιόμετρα μονοπατιών θα πάψουν να υπάρχουν (ήδη το βλέπουμε σε περιοχές της χώρας που σταμάτησαν αγώνες). Η προσφορά αυτών των ανθρώπων, διοργανωτών και εθελοντών, είναι ανεκτίμητη, και γι’ αυτό αξίζει κάθε αναγνώριση.

ΥΓ3 … Όταν ολοκλήρωσα το άρθρο, μου ήρθε η εξής σκέψη: Θυμήθηκα ορισμένα μέρη της χώρας μας που επισκέφτηκα για διάφορους λόγους αυτό το καλοκαίρι, με τελευταίο τη Λευκάδα πριν από δύο ημέρες. Και αναρωτήθηκα: τι κάθομαι και γράφω ο άνθρωπος για κοψίματα στα μονοπάτια και το αν βλάπτουν ή όχι τη φύση, όταν μπροστά μας εξελίσσεται ένα όργιο υπερδόμησης και καταστροφής του ελληνικού τοπίου σε τέτοιο βαθμό; Ύστερα, όμως, σκέφτηκα ότι κάθε μικρό λιθαράκι έχει τη σημασία του σε ένα οικοδόμημα που αποσαθρώνεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Και η δική μας κοινότητα, μέσα από τις συμπεριφορές της, μπορεί να βάλει χιλιάδες τέτοια λιθαράκια. Μπορεί, όσο ασήμαντο κι αν φανεί μέσα στο γενικότερο πλαίσιο, να συμβάλει – έστω και λίγο – στην προσπάθεια αναστροφής αυτής της καταστροφής. Είναι κάτι που βρίσκεται βαθιά στο DNA της και που οφείλει να το φέρει ξανά στην επιφάνεια.

Και κάπως έτσι γεννήθηκε αυτό το άρθρο …

Δημήτρης Τρουπής