Όταν κατά τη διάρκεια του αγώνα μπούμε σε αυτή την οριακή κατάσταση νιώθουμε ευάλωτοι και χάνουμε το αίσθημα της ασφάλειας. Μεγαλώνει το στρες και η αγωνία μας αφού μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά όσο αφορά την δυνατότητα μας να κρατήσουμε το ρυθμό με τον οποίο τρέχουμε ή να ολοκληρώσουμε με επιτυχή τρόπο την προσπάθεια μας. Γιατί λοιπόν πιέζουμε τον εαυτό μας ώστε να μπούμε σε μια τέτοια κατάσταση; Προφανώς γιατί μόνο βγαίνοντας από την “comfort zone” θα πετύχουμε τον στόχο μας! Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να υπερνικήσουμε τον εαυτό μας, παρά να ρισκάρουμε βρισκόμενοι σε αυτή την “ζώνη” υψηλής έντασης, σωματικού πόνου και μεγάλης διανοητικής προσπάθειας.

Ο πόνος (σε κάθε μορφή) είναι κάτι που δεν μπορούμε να αποφύγουμε σε αυτή την ζώνη έντασης ή κούρασης, οπότε αυτό που θα κρίνει το τελικό αποτέλεσμα της προσπάθειας μας δεν είναι άλλο από το μυαλό μας και την διανοητική μας ικανότητα να διαχειριστούμε μια τέτοια δύσκολη κατάσταση. Να κρατήσουμε τον υψηλής έντασης ρυθμό σε έναν γρήγορο αγώνα ή να αντέξουμε μερικές ακόμη ώρες στο κρύο, την αϋπνία και την κακουχία ενός αγώνα υπεραπόστασης. Είναι δεδομένο ότι δεν θα κάνουμε την υπέρβαση που κυνηγάμε αν επιστρέψουμε εντός της “comfort zone” δηλαδή σε κατάσταση ευκολίας, ούτε αν πιέσουμε παραπάνω από εκεί που αντέχουμε και είμαστε προπονημένοι. Η ισορροπία και εδώ είναι το παν.

Ο τελικός μας στόχος μπορεί να μας βοηθήσει. Τρέχουμε γρήγορα ή για πολλές ώρες, σε μια ζώνη υπέρβασης, αλλά πρέπει να εστιάσουμε στο αποτέλεσμα. Να φαντασιωθούμε την επίδοση ή την γραμμή του τερματισμού. Αυτό θα μας κρατήσει μακριά από αρνητικές σκέψεις και θα μας φορτίσει με θετικά συναισθήματα. Όταν κατακλυζόμαστε από θετικά συναισθήματα το μυαλό μας “βλέπει” λύσεις και προλαβαίνει καταστάσεις που δεν θα τις δούμε καθόλου αν βρεθούμε σε αρνητικό τρόπο σκέψης γιατί τότε “βλέπουμε” μόνο την δυσκολία που έχουμε μπροστά μας. Έχω διαπιστώσει προσωπικά ότι όταν πιεστώ πολύ σε αγώνα και τύχει δυσκολία, ενώ έχω μπει σε αρνητικό τρόπο σκέψης, μπλοκάρεται κάθε άλλη ιδέα , ενώ αν είμαι σε “θετική σκέψη” πιο εύκολα και γρήγορα βρίσκω λύση στο πρόβλημα που προέκυψε ενώ βρίσκομαι σε πίεση.

Η “κατάκτηση” μικρότερων στόχων ενώ βρισκόμαστε στην φάση υπέρβασης μπορεί να μας βοηθήσει πολύ. Να φτάσουμε τον επόμενο σταθμό ανεφοδιασμού, ή να περάσουμε έναν αθλητή που βρίσκεται μπροστά μας, ή να ανέβουμε στην επόμενη κορυφή. Μικροί στόχοι που θα μας βοηθήσουν όταν τρέχουμε οριακά και θα μας δώσουν αυτοπεποίθηση όταν τους κατακτήσουμε για να συνεχίσουμε χωρίς να ρίξουμε τον ρυθμό για τον επόμενο στόχο.

Η προπόνηση μας παίζει φυσικά πολύ βασικό ρόλο. Δεν γίνεται να καταφέρει κάποιος να διαχειριστεί μια δύσκολη κατάσταση χωρίς να έχει βιώσει κάτι παρόμοιο, έστω και στο ελεγχόμενο περιβάλλον της προπόνησης του. Προπονήσεις έντασης ή μεγάλης διάρκειας θα μας οδηγήσουν “out of the comfort zone”, και εκεί θα μπορέσουμε να δούμε πως νιώθουμε σε μια τέτοια κατάσταση και πως μπορούμε να την διαχειριστούμε. Τα όρια αυτής της ζώνης υπέρβασης είναι διαφορετικά για τον κάθε αθλητή, αλλά μπορούμε να τα “σπρώξουμε” όλο και μακρύτερα μέσα από μικρές υπερβάσεις στην προπονήσεις μας.

Η αποσύνδεση από αυτό που βιώνουμε (πόνος, κακουχία, αϋπνία κτλ…) είναι μια τακτική που συνήθως μας κρατάει δυνατούς στο να κρατηθούμε σταθεροί στην προσπάθεια μας. Δεν επικεντρώνουμε το μυαλό μας στην δύσκολη κατάσταση αλλά σκεφτόμαστε ότι σε λίγο θα αποτελεί μακρινή μνήμη ενώ θα έχουμε πετύχει την επίδοση ή τον τερματισμό που τόσο επιθυμούμε. Κάνουμε άλλες σκέψεις, φέρνουμε στον νου μας ένα αγαπημένο τραγούδι, δικούς μας ανθρώπους που ξέρουμε άλλωστε ότι παρακολουθούν την προσπάθεια μας, απαγκιστρώνουμε το μυαλό μας από το σύνολο του αγώνα και την δυσκολία του.

Σε υψηλό αθλητικό επίπεδο μπορεί να βοηθήσει και το αντίθετο από την αποσύνδεση. Να επικεντρώσουμε δηλαδή το μυαλό μας στην προσπάθεια, στην αναπνοή μας, στον ρυθμό και τον βηματισμό μας, στην γενικότερη σωματική μας κατάσταση καθώς τρέχουμε δυνατά ή προσπαθούμε να αντέξουμε για ώρες. Αυτό που θα καταφέρουμε είναι να κινηθούμε “out of the comfort zone” μηχανικά, σαν ρομπότ, και να μην αφήσουμε το άγχος και τον πόνο να μας καταβάλλει.

Όταν είμαστε σε αυτή την δύσκολη κατάσταση υπέρβασης έχω επίσης παρατηρήσει ότι βοηθάει πολύ το να σκεφτούμε στιγμές ή καταστάσεις που ήμασταν δυνατοί. Όχι μόνο σωματικά αλλά και ψυχολογικά/διανοητικά. Αυτό που ψάχνουμε εσωτερικά είναι δύναμη για να κρατηθούμε στην προσπάθεια που καταβάλουμε. Αν ανακαλέσουμε στη μνήμη μας καταστάσεις που φανήκαμε δυνατοί και ξεπεράσαμε τον εαυτό μας θα δούμε ότι έχουμε την δύναμη τελικά να συνεχίσουμε σε αυτή την ένταση - δύναμη που είναι πάντα μέσα μας - φτάνει να την φέρουμε στην επιφάνεια και πάλι.

Αργά το απόγευμα λίγο πριν βραδιάσει, σε αυτό που ονομάζουμε Λυκόφως, πίσω μας είναι η αρχή της δύσης του ήλιου και μπροστά το βαθύ σκοτάδι της νύχτας. Ξημερώματα στο Λυκαυγές, η νύχτα μένει πίσω, η γλυκιά ζέστη της ανατολής του ηλίου είναι διάχυτη και μας σπρώχνει προς το λαμπρό φώς της ημέρας που έρχεται. Μεταβατικές καταστάσεις και οι δύο αλλά στο χέρι μας είναι η δικιά μας “out of the comfort zone” να είναι ένα Λυκαυγές, που θα μας οδηγήσει σε μια λαμπρή στιγμή, που μπορεί να είναι μια σημαντική επίδοση, ή ένας όμορφος τερματισμός, δηλαδή μια υπέρβαση του ίδιου μας του εαυτού.

Δημήτρης Τρουπής

Photo ©: simplehydration.com, Myke Hermsmeyer, Hardrock 100, Jayme Burtis