Τα τελευταία χρόνια, οι αθλητές υπεραποστάσεων όπως οι υπερμαραθωνοδρόμοι, έχουν συνειδητοποιήσει περισσότερο την ανάγκη για ισορροπία νερού και ηλεκτρολυτών κατά τη διάρκεια των προπονήσεων και των αγώνων τους. Ωστόσο, οι πληροφορίες σχετικά με το πώς να παραμένουν σε ισορροπία ήταν περιορισμένες και αποσπασματικές. Οι αθλητές γενικά μάθαιναν μέσω της μεθόδου trial & error ή ελληνιστί δοκιμής και του λάθους. Θα πίστευε κανείς ότι με μόνο δύο συστατικά που πρέπει να ληφθούν υπόψη - νερό και ηλεκτρολύτες - οι λύσεις για να παραμείνει κανείς σε ισορροπία θα ήταν αρκετά απλές. Δυστυχώς, η κατάσταση στην πραγματικότητα είναι πολύπλοκη. Εάν προκύψει κάποιο πρόβλημα, ένας ειδικός ιατρός με τα κατάλληλα διαγνωστικά εργαλεία μπορεί να προσδιορίσει σε ποια κατάσταση ισορροπίας νερού και ηλεκτρολυτών βρίσκεται ένας αθλητής. Αλλά οι περισσότεροι δρομείς δεν είναι ειδικοί γιατροί και δεν έχουν στη διάθεσή τους τεχνικά διαγνωστικά εργαλεία κατά την άσκηση – αυτό βέβαια αλλάζει στις μέρες μας και θα αναφερθούμε σε κάποιες από τις επιλογές που πλέον έχουν αθλητές και προπονητές.

Στο τρέξιμο υπέρ-αποστάσεων υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τα όρια της αντοχής, η οποία συχνά επηρεάζει ακόμη και έμπειρους αθλητές να φτάνουν στο κατώφλι της εγκατάλειψης ή αυτού που κοινά λέμε DNF. Έχετε σκεφτεί ποτέ αν αρκεί ένα υψηλό VO2 max ή μια εξαιρετική οικονομία τρεξίματος—αν και βέβαια και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά είναι πολύ σημαντικά και χρήσιμα, ποια είναι η συνδρομή της ψυχικής “σκληρότητας”, της σωστής ενυδάτωσης ή ενός σιδερένιου στομαχιού; Είναι όλα αυτά και ίσως πολλά άλλα που συμβάλουν στις επιδόσεις και κυρίως αποδόσεις.

Το ρίσκο είναι πολύ σαγηνευτικό. Για τους ορειβάτες, αναρριχητές και εξερευνητές, το άγνωστο και το αβέβαιο είναι ένα κίνητρο που τους τραβά στα πιο απόμακρα, επικίνδυνα και ανεξερεύνητα μέρη. Το ρίσκο δίνει νόημα, ζωντάνια και μια αίσθηση υπέρβασης του καθημερινού. Ισχύει κάτι τέτοιο και στο τρέξιμο βουνού και στις υπεραποστάσεις και σε ποιές μορφές; Φυσικά και ισχύει, σε μικρότερο βαθμό και με διαφορετική οπτική. Οι αθλητές στους ορεινούς αγώνες ή ακόμη περισσότερο σε ultra trail βιώνουν ρίσκα που ξεπερνούν το σωματικό: τραυματισμοί και εξάντληση είναι μόνο η αρχή. Ψυχολογικά, η εγκατάλειψη ή η αίσθηση αποτυχίας μπορεί να πλήξει την αυτοπεποίθηση. Ωστόσο, το ρίσκο είναι μέρος της εμπειρίας, είναι μια προσπάθεια υπέρβασης που οδηγεί σε βαθύτερη γνώση του εαυτού μας.

Από τον πρώτο μου αγώνα ultra trail πίσω στο μακρινό 2008, μέχρι και σήμερα, εκτός των άλλων φοβερών συναισθημάτων και εικόνων που φέρνει μια τέτοια απόσταση, θυμάμαι ότι υπήρχε πάντα ένα “άδειασμα” μέσα μου λίγες ώρες μετά την εκπλήρωση του κάθε αγώνα. Τόσο όταν ήμουν αρχάριος στο άθλημα, όσο και αργότερα σαν έμπειρος. Συζητώντας μάλιστα με φίλους συναθλητές κάθε επιπέδου, από ερασιτέχνες έως elite, ήταν εμφανές ότι αυτό συμβαίνει σε όλους σχεδόν, ίσως σε διαφορετικό επίπεδο και με διαφορετικό τρόπο, αλλά συμβαίνει. Και είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των αγώνων υπεραπόστασης, σπάνια το βλέπεις σε μικρότερες αποστάσεις. Βλέπετε, εκεί όλα είναι “μεγάλα”, η προετοιμασία, η αναμονή, ο αγώνας, τα συναισθήματα και έτσι όταν η αδρεναλίνη υποχωρεί και η ζωή επιστρέφει στη ρουτίνα, έρχεται αυτό το "άδειασμα." Το αίσθημα αυτό μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία ενός αθλητή ανεξαρτήτως του πώς εξελίχθηκε ο αγώνας του, οπότε ας το εξετάσουμε λίγο περισσότερο στο σημερινό άρθρο.

Στον κόσμο των ultra trail, η φυσική και ψυχική εξάντληση, αλλά και οι τεχνικές λεπτομέρειες που περιγράφουμε σε δεκάδες άρθρα, δεν είναι τα μοναδικά εμπόδια που καλείται να αντιμετωπίσει ένας αθλητής. Πολλές φορές εμφανίζονται απρόσμενες και περίεργες καταστάσεις, σκηνές που όλοι μας έχουμε βιώσει, έστω και μία φορά, σε κάποιο από τα βουνά του κόσμου. Εκεί που νομίζεις ότι έχεις επιτέλους φτάσει στο τέλος μιας ανηφόρας, μια νέα κορυφή ξεπροβάλλει στον ορίζοντα, και έπειτα μια άλλη, σε έναν αέναο χορό που συνδυάζει ελπίδα και απογοήτευση. Μια κατηφόρα που υπόσχεται ανακούφιση μετατρέπεται σε μια μεγάλη πρόκληση, καθώς οι πέτρες, τα κλαδιά και οι λάσπες γίνονται συνοδοιπόροι μας. Ανυπομονώντας για τον επόμενο σταθμό ανεφοδιασμού, η υπομονή δοκιμάζεται καθώς ο δρόμος προς αυτόν φαίνεται να μην τελειώνει ποτέ. Όπως και η γραμμή τερματισμού, που μοιάζει πάντα λίγο πιο μακριά από όσο θα θέλαμε να παραδεχτούμε. Σε τέτοιες στιγμές, οι προσδοκίες γίνονται ψευδαισθήσεις, αποσπώντας μας από την πραγματικότητα της διαδρομής. Αυτές οι απρόσμενες ανατροπές όμως είναι κομμάτι της ίδιας της εμπειρίας του ultra trail. Μέσα από αυτές τις στιγμές της διαψευσμένης ελπίδας, μαθαίνουμε να σφίγγουμε τα δόντια και να συνεχίζουμε, γιατί οι δυσκολίες είναι αυτές που μας χαλυβδώνουν και μας προσφέρουν τη δύναμη να αντέχουμε στα ακραία. Και επειδή πάντα επιζητούμε τον διάλογο: έχετε βιώσει τέτοιες στιγμές και που; Υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες που δεν συμπεριλάβαμε στο άρθρο;